Спадчына

Драўляны вайсковы масток, штучная выспа і мотакрос: гісторыя Новага моста, які ўзяліся рамантаваць упершыню за паўстагоддзя

Назва Новага моста на Паповіча — зусім не «Новы», а на гэтым месцы раней быў яшчэ адзін мост. Пабудавалі яго, дарэчы, побач з трасай для мотакроса. Тэлеграм-канал Hrodna 11:27 узгадвае гісторыю моста, які нядаўна закрылі на рэканструкцыю — першую з 1971 года.

Новы мост — не першы ў гэтым раёне

У пачатку ХХ стагоддзя праз Нёман, паміж сучаснымі вуліцамі Герасімовіча і Нёманскай, праклалі драўляны мост. Ён меў вайсковае значэнне, бо дарога, якая праз яго ішла, вяла да земляных фартоў. Адзін з іх і сёння можна знайсці ў лесапарку Пышкі, а другі некалі быў у раёне вуліцы Багуцкага.

Жаўнеры адпачываюць на фоне драўлянага маста праз Нёман. 1916 г. Фотакартка з калекцыі Фелікса Варашыльскага

Той драўляны мост руйнавалі двойчы. Першы раз — у 1920 годзе, падчас савецка-польскай вайны. Яго хутка аднавілі інжынеры сапёрных частак польскага войска. Калі мост зруйнавалі другі раз — невядома. Але яго слупы захаваліся ў вадзе дагэтуль. Калі Нёман робіцца плыткім, напрыклад летам, паміж выспай і правым берагам ракі можна ўбачыць драўляныя слупкі, якія тырчаць з вады.

У 1920 г. мост быў знішчаны і яго нанава пабудавалі вясной 1921 г. Узвялі новы мост польскія жаўнеры. Праіснаваў ён недзе да сярэдзіны 1920-х гг.

Выспа на Нёмане каля Новага моста штучная. Яе насыпалі будаўнікі, каб накіраваць плынь ракі паміж дзвюх апораў Новага моста. Пратока паміж выспай і правым берагам не мае судаходнага значэння, таму слупкі драўлянага моста не сталі дэмантаваць.

Будаўніцтва адбывалася павольна

У другой палове 1960-х гадоў чыноўнікі прынялі рашэнне збудаваць мост праз Нёман у раёне вуліцы Паповіча. Будаўніцтвам займаўся «Мостаатрад-58». Паводле расповедаў краязнаўцы Віктара Саяпіна, будаўніцтва адбывалася павольна, у адну змену, у працоўных былі выхадныя і святочныя дні.

Будоўля Новага моста. 1970 г.

«Балкі Новага моста паміж сабой злучаны так, што яны рухаюцца адна адносна другой. Таму мост увесь час знаходзіцца ў руху, гэта нармальна, так прадумана. Калі вы ідзеце па мосце і побач праязжае цяжкі грузавік, то можа стварыцца ўражанне, што вас падкідвае», — расказаў гісторык Андрэй Вашкевіч.

У даўжыню мост атрымаўся 300 метраў, а ў шырыню — больш за 20

У пачатку восені 1970 года будаўнікі паклалі першыя чатыры маставыя фермы на цэнтральным пралёце і абодва берагі злучыліся. У даўжыню мост атрымаўся 300 метраў, а ў шырыню — больш за 20 метраў. У эксплуатацыю мост увялі ў 1971 годзе. Побач з ім добраўпарадкавалі берагі і арганізавалі спускі для пешаходаў да ракі з кожнага боку моста.

Новы мост не планавалі назваць «Новым»

Планавалася, што праспект Будаўнікоў пракладуць да моста і ён стане часткай «Паўночна-Заходняга» кола вакол Гродна. Таму мост назвалі «Мост Будаўнікоў». Але кола так і не сфармавался, а назва моста не прыжылася. Падчас запланаванага будаўніцтва новага мікрараёна «Вясенні» праспект Будаўнікоў усё ж плануюць працягнуць і злучыць з Новым мостам.

Мост пабудавалі на месцы трасы для мотакроса

Месца пад будаўніцтва моста абралі ў раёне яўрэйскіх могілак. Побач была пракладзена траса для матацыклетных гонак, якія там адбываліся традыцыйна. Матакрос праводзілі нават падчас будаўніцтва моста! А калі рух па мосце яшчэ не адкрылі, гледачам ужо дазвалялі назіраць за гонкамі з моста.

Глядзіце таксама: Як змяніліся маршруты транспарту пасля закрыцця Новага моста ў Гродне

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024