Гродзенка Ганна Таркоўская амаль круглы год збірае травы, а пасля пляце з іх вянкі. За год яе Instagram сабраў больш за 15 тысяч падпісчыкаў. Як Ганна стварае сучасныя прадметы інтэр'еру, уплятаючы ў іх традыцыю, і чаму плесці вянкі трэба толькі па гадзіннікавай стрэлцы, распавядае Onliner.by.
«Расліны цікавілі з дзяцінства»
Амаль 20 гадоў Ганна працавала ветэрынарным лекарам, але год таму вырашыла змяніць сферу дзейнасці - і стала фларыстам. Цяпер жанчына вырошчвае, збірае і сушыць расліны, а затым стварае з іх інтэр'ерныя вянкі.
— Расліны мяне цікавілі з дзяцінства: усе бутэлечкі і слоічкі ад лекаў былі запоўненыя сухімі траўкамі. Жывёлы таксама былі ў нас заўсёды, але я не марыла і ніколі не думала, што буду ветэрынарным лекарам. Проста прыйшоў час некуды паступаць. Працавала па прафесіі, займалася дыягностыкай, ветсанэкспертызай, у забойным цэху птушкафабрыкі працавала радыёлагам. А ў 2023 годзе звольнілася і вырашыла стаць рамеснікам. Дочкі крыху падраслі, сталі больш самастойнымі — з’явіўся вольны час, каб займацца тым, што сапраўды падабаецца, — расказвае Ганна.
Бабуля была траўніцай, а дзед ніколі не працаваў у калгасе
Да наступлення моцных халадоў гродзенка жыве ў сямейнай сядзібе ў вёсцы Мяшэтнікі Мастоўскага раёна — яе яна ператварыла ў майстэрню. У сядзібе Ганна захоўвае расліны, там жа і пляце вянкі. Жанчына адзначае, што яе дом — з гісторыяй. Сто гадоў таму яго збудаваў дзед Іван.
— Дзед быў своеасаблівы, на японскай вайне ваяваў, у турмах сядзеў, тры разы ўцякаў. Ніколі не працаваў у калгасе. Кожны дзень браў лодку, сплаўляўся ў Гродна, працаваў на будоўлях. Увечары на лодцы вяртаўся, а дома сям’я, гаспадарка вялікая. Бабуля Любоў была траўніцай. Выкарыстоўвала травы не толькі для лячэння хвароб, але і рабіла касметыку: ласьёны з календулы, крэмы з кветак. Яна старалася перадаць мне рэцэптуры. Цяпер вельмі шкадую, што я так мала ў яе спытала, — адзначае гродзенка.
«Планую паўтарыць гербарый Элізы Ажэшкі»
Сядзіба Ганны размяшчаецца ў тых месцах, дзе часта бывала Эліза Ажэшка. Па выніку сваіх паездак пісьменніца апісала больш за 460 відаў раслін.
Я планую паўтарыць гербарый Элізы Ажэшкі. Пакуль на маім участку ўсяго некалькі дзясяткаў раслін, але ў мяне зараз ёсць мэта. Бывае нялёгка, часта батанічныя назвы не супадаюць з народнымі. Напрыклад, ліпка (чапляецца за адзенне) — гэта падмарэннік, — адзначае гродзенка.
«У мяне старая школа: чытаю старыя кнігі, пытаюся ў старажылаў»
Кожную раніцу, калі няма моцнага дажджу, Ганна садзіцца на ровар і едзе на прагулку ўздоўж ракі, па лугах і лясных сцежках. Абавязкова бярэ з сабой секатар. Вяртаецца з ахапкамі дзікай травы. І так з ранняй вясны да позняй восені.
— У любой расліны ёсць свой сезон, свой час, калі яе можна зразаць. Увесну прыводжу скрыначкі рапсу, дзікарослыя, зёлкавыя: купкоўку, мятлік лугавы, аўсяніцу, цімафееўку — усё ўплятаецца ў вянкі. У канцы вясны — пачатку лета заквітае зверабой — ён ідзе ў габелены. Вейнік — вельмі прыгожая трава, асабліва для скандынаўскіх інтэр'ераў. Люцік сушу. Многія здіўляюцца, кажуць, што гэта атрута, курыная слепата. Але высушаны люцік становіцца бяспечным для інтэр'ерных кампазіцый і добра захоўвае колер. Увосень вянкі з палыну і ядлоўца разыходзяцца па прыватных лазнях. Цяпер палын сустракаецца рэдка, трэба ведаць месцы, а ў часы маёй бабулі ён паўсюль рос, — распавядае Ганна.
Пасля сушкі раслін жанчына бярэцца за стварэнне вянкоў. Гродзенка адзначае, што пляце іх выключна па гадзіннікавай стрэлцы — так, як рабілі продкі.
— Як нашы бабулі рабілі, так напісана ў старых падручніках. Што гэта значыць? Бег часу, кола жыцця, змена сезонаў. Супраць гадзіннікавай стрэлкі традыцыйна плялі толькі жалобныя вянкі. Цяпер гэта як быццам не мае значэння, але ў мяне старая школа. Я чытаю старыя кнігі, пытаюся ў старажылаў вёскі, — распавядае яна.
«Разуменне, што можна зарабляць, прыйшло паступова»
Ганна зазначае, што заказы паступаюць не толькі з Беларусі. Таксама вянкі заказваюць з Казахстана і Расіі. Запыты таксама бываюць рознымі: дзяўчына робіць вянкі для кватэр, кавярняў, салонаў і лазняў.
У сярэднім на пляценне аднаго вянка, без уліку збору кветак, патрабуецца тры гадзіны. Цана — ад 100 рублёў.
— Паступова да мяне прыйшло разуменне, што, вырошчваючы і збіраючы прыродныя матэрыялы, можна зарабляць. Калісьці мне здалося незвычайным спалучэнне рагоза, ружы і эўкаліпта. З гэтага вянка пачала адпраўляць свае працы за межы Беларусі. Жанчына ўбачыла фатаграфію ў стужцы, закідала паведамленнямі, як ён ёй пасуе. Усё дайшло цудоўна. Кліентка задаволеная, збіраецца на майстар-клас вясной прыехаць, — дзеліцца гродзенка.
«Мне лёгка падарункі рабіць — заўсёды можна знайсці прыгожы корч»
Па словах Ганны, яе муж спачатку досыць скептычна ставіўся да захаплення травамі, але зараз фларыстыкай занята ўся сям’я.
— Адной паспець нерэальна. Мама вельмі дапамагае ў агародзе. Муж палюбіў шышкі збіраць, у лесе заўсёды шукае дзіўныя формы. Брат смяецца, маўляў, мне зараз лёгка падарункі рабіць — заўсёды можна знайсці прыгожую палку або корч, — дадае дзяўчына.
Ганна адзначае, што дэфіцыту ў кліентах не адчувае — падпісчыкі і заказчыкі прыходзяць самі, без рэкламных накрутак.
— Папулярнасць я адчула, калі падпісчыкі сталі са мной мець зносіны. Спачатку я заўсёды чырванела, калі мне пісалі кампліменты: у такія моманты адчуваеш сябе няёмка… Але гэта сапраўды натхняе — значыць, тое, што я раблю, правільна.
