Горад

Жыў у адзіноце і стаў валацугам: памёр самы стары вулічны музыка Гродна

Легенда гродзенскіх вуліц Станіслаў Семінскі, вядомы як Свістун, памёр. Пра гэта распавялі чытачы Hrodna.life. Музыку было 80 гадоў. Станіслава можна было сустрэць у спякоту і мароз на Савецкай плошчы або ў падземным пераходзе. Там ён насвістваў мелодыі на лісточку, а часам і спяваў. Hrodna.life распавядае гісторыю самага вядома вулічнага музыканта ў Гродне.

Станіслаў Мікалаевіч быў адзіным у Гродне, хто так добра граў на лісці. «Граць можа любы, але выводзіць мелодыю можа не кожны. Я граю рамансы і танга», — казаў у 2017 годзе музыка пра сваё хобі.

Граць навучыў сусед

Станіслаў нарадзіўся ў 1940 годзе ў вёсцы Цвіклічы каля Гродна. З дзяцінства ён пазнаёміўся з музыкай і пачаў вучыцца граць на лісці.

«Быў у нас у вёсцы стары, які ўвесь час граў на зялёных лісцях. Я папрасіў, каб ён мяне навучыў. Тэхніку я зразумеў хутка і ўжо да 10 гадоў мог зайграць некалькі мелодый. А праз нейкі час — усё што заўгодна. У маім рэпертуары шмат класікі. Нават ёсць паланез Агінскага, які вельмі любяць гродзенцы», — распавядаў у 2017 годзе Станіслаў.

Акрамя лісця ён умеў граць і на баяне. Пасля войска ён нейкі час падпрацоўваў музыкам на вяселлях, але потым абраў ігру на вуліцы. Лепшыя мелодыі атрымліваліся, паводле яго слоў, на лісточках ліпы. «У асноўным свой інструмент я збіраю, пакуль іду на кропку, дзе буду граць», — казаў Свістун.

«З дапамогай музыкі я духоўна адчуваю гармонію горада»

Спачатку Станіслаў граў толькі для сябе і сяброў, а таксама для калегаў на будоўлі, дзе доўгі час працаваў. Але пасля развалу Савецкага Саюза пачаў выходзіць на вуліцы горада. «Рассмакаваў гэтую справу, што ў будучыні стала маім сталым заняткам», — казаў у 2017 годзе музыка.

Станіслаў распавядаў, што без музыкі ён не ўяўляў свайго жыцця. «З дапамогай музыкі я духоўна адчуваю гармонію горада і прыроды. Не важна, колькі я зарабляю на сваім хобі. Галоўнае, што я ствараю і дару людзям музыку».

Хоць не ўсім у горадзе была даспадобы музыка Станіслава, міліцыя старалася музыканта не чапаць, нават калі ён быў нападпітку. За гады сваёй дзейнасці Свістун стаў славутасцю Гродна, яго запрашалі на тэлебачанне і нават, як успамінаюць, на рок-канцэрты.

Станіслаў выступаў на вуліцы ў любое надвор’е. Фота: Руслан Кулевіч

Не з’ехаў у Капенгаген

Цягам гадоў у горадзе склаліся легенды пра Свістуна. Адна з іх кажа, што Станіслаў удзельнічаў у чэмпіянатах па свісту. Але музыка казаў, што гэта ўсяго толькі выдумкі гараджан.

«Пра мяне шмат чаго прыдумляюць. Чуў, быццам я нават на машыну насвістаўся. Але насамрэч заробленых грошай хапае на ежу. Бывае, перападзе большая сума. Неяк турысты кінулі 40 еўра. Можа, за ўсе гэтыя гады, якія я граю, і назбіраў бы на машыну ці нават на кватэру. У сярэднім за дзень зараз можна зарабіць каля 10 рублёў», —
казаў у 2017 годзе Станіслаў.

У пачатку 2000-х сябар запрашаў Станіслава ў Капенгаген, прапаноўваў яму там граць і жыць добра. Але музыка не наважыўся з’ехаць з роднага горада і проста парваў запрашэнне сябра.

Вопыт ніхто не пераняў

У апошнія гады гродзенцы часта казалі, што Станіслаў пастарэў, стаў моцна выпіваць і горш граць, перастаў адказна ставіцца да свайго хобі. У 2017 годзе ў адказ на гэтыя заўвагі ён проста ўсміхаўся і казаў, што сапраўдны знаток музыкі зразумее, дзе халтура, а дзе мастацтва.

Глядзіце таксама: Многие думали, что это легенда: смотрите, как Свистун выступал на рок-концерте в Гродно (ВИДЕО)

«Я люблю сваё хобі. Колькі буду на нагах стаяць, столькі і буду граць. Што тычыцца пераемніка, то тут цяжка сказаць. Падыходзяць да мяне людзі і просяць навучыць іх, але не ўсе могуць нават проста свістаць. Няма яшчэ такога чалавека, які зможа нармальна граць. Магчыма, калі-небудзь прыйдзе ён да мяне і зможа пераняць мой досвед.
Гэта была б добрая для мяне замена», — казаў у 2017 годзе Станіслаў.

Вопыт ніхто так і не пераняў, казаў журналісту Hrodna.life ў жніўні 2020 года Станіслаў.

На выпіўку ён ніколі не прасіў грошай

У апошнія месяцы жыцця музыкант стаў бадзяцца. Ён казаў, што яго абакралі - зніклі ўсе зберажэнні і пашпарт. Без дакументаў 80-гадовы музыка не мог атрымліваць пенсію. Яго кватэра на Камарова была пастаянна адкрыта, казалі суседзі. У канцы студзеня музыка памёр.

«Гэта ў апошні год пачаліся сур’ёзныя праблемы ў Станіслава. Мы жылі з ім у адным пад’ездзе, — распавядае чытач Hrodna.life Андрэй. — Ён забываў, дзе жыве. Яму не было чаго есці. Суседзі дапамагалі як маглі - хто вопратку дасць, хто прадукты. На выпіўку ён ніколі не прасіў грошай».

Станіслаў размаўляе з міліцыяй у 2019 годзе. Фота: Hrodna.life

Чытайце таксама: «В любой другой стране мной гордились бы». На свистуна в центре Гродно вызвали милицию

Станіслава забралі ў лякарню ў сярэдзіне студзеня. Праз некалькі дзён з міліцыі патэлефанавалі суседзям і сказалі, што музыка памёр. Шукалі сваякоў, але нікога не знайшлі.

«Станіслаў усё жыццё жыў адзін. Пасля таго, як яго забралі ў шпіталь, у кватэру нехта прыходзіў. Суседзі забілі дзверы. Што будзе далей з кватэрай, ніхто не ведае, як і не ведае, дзе пахавалі Свістуна».

У апошні год свайго жыцця Станіслаў спяваў на вуліцы. «Я дурань, што не паехаў на Захад. Я б там трошкі разжыўся і даказаў бы гэтым дурням, якія мяне абгаворвалі на працягу 20 гадоў», — казаў у 2020 годзе журналісту Hrodna.life Станіслаў. Фота: Руслан Кулевіч
Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024