Жыхарка 19-павярховага дома па вул. Фолюш, 21 Анжаліка вясной 20 хвілін падымалася дадому пешшу з дачкой, часам несучы яе ну руках. Яны жывуць на 15-м паверсе, а абодва ліфта ў доме не працавалі. На наступным дзень Анжаліка пайшла на бальнічны з сарванай спіной і павышанай тэмпературай. У падобныя сітуацыі жыхары трапляюць ужо год з-за праблем з ліфтамі. У іх часта захрасаюць пасажыры — у тым ліку, дзеці.
Дом № 21 на Фолюшы здалі ў эксплуатацыю ў снежні 2018 года. З моманту засялення жыхары сутыкнуліся з недахопамі ў працы ліфтаў. Большасць жыхароў - гэта маладыя сем'і з дзецьмі, якія карыстаюцца дзіцячымі каляскамі, роварамі, самакатамі або дарабляюць рамонт. Два грузавых ліфта папераменна перыядычна «завісаюць» на адным паверсе і не прыязджаюць, калі іх выклікаюць. Практычна кожны тыдзень хтосьці захрасае ў ліфце. У момант прыпынку ў ліфце згасае святло і знікае тэлефонная сувязь. Жыхары кажуць аб праблеме з дзвярыма — яны заклініваюць.
Пасажырскі ліфт вырабілі ў жніўні 2018 года на прадпрыемстве «Магілёўліфтмаш», вынікае з дакументаў. Тэрмін яго эксплуатацыі - 25 гадоў. Максімальная грузападымальнасць — 13 чалавек або 1000 кілаграм. Хуткасць руху кабіны — 1,6 м/с. Устаноўкай ліфта займаўся «Гроднажылбуд» — да іх працы ў абслугоўваючай арганізацыі «ГроднаЛіфт» не было заўваг.
Усяго ў Гродне на 2020 год функцыянавала каля 2700 ліфтаў. Перыядычна іх замяняюць. У 2020 годзе ў Гродне ў двух раёнах усталявалі 84 новыя ліфты, у 2019−78, паведамляе «Гродно Плюс».
Таццяна і Міхаіл Пракурат жывуць у доме на шостым паверсе крыху больш за год. Звычайна Таццяна падымалася ў кватэру па лесвіцы. У яе лёгкая клаўстрафобія, таму дзяўчына асабліва баіцца захраснуць. Але без ліфта абыходзіцца складана — Таццяна на шостым месяцы цяжарнасці. Міхаіл заняўся гэтай праблемай і папрасіў кіраўніка жыллёва-будаўнічага спажывецкага кааператыва (ЖБВК) адправіць запыты ў «ГроднаЛіфт» і Дзяржпрамнагляд, а пазней звярнуўся ў рэдакцыю Hrodna.life.
Жыллёва-будаўнічы спажывецкі кааператыў (ЖБВК) «Захад-Фолюш» па просьбе жыхароў дома на вул. Фолюш, 21 вясной 2021 года звярнуўся ў ў ААТ «ГроднаЛіфт» і Дэпартамент па наглядзе за бяспечным вядзеннем работ у прамысловасці МНС. Жыхары прадаставілі дакументы рэдакцыі Hrodna.life. Выпіску з часопіса па няпраўнасцям ліфтаў Міхаіл не змог атрымаць.
«Трымаю тэлефон у руках, каб хаця б уключыць ліхтарык, знайсці кнопкі і нешта націснуць. Таму што ён [ліфт — Hrodna.life] спыняецца, згасае святло, у цёмным ліфце аднаму страшна. Заўсёды сэрца калоціцца, каб не затрымацца», — распавяла Таццяна.
Таццяна баіцца ездзіць на ліфце таксама таму, што гэта ўскладняе планаванне дня. «Часта еду да лекара раніцай, націскаю кнопку і думаю: толькі б не захраснуць, а то мяне таксі чакае. А так і да лекара, і на працу можна спазніцца», — дзеліцца Таццяна.
«Выбягае спалоханае дзіця, пытаецца, які паверх і дзе лесвіца»
Жыхарка 15-га паверха Анжаліка чула пра скаргі на ліфт яшчэ з моманту засялення ў 2019 годзе, але сама сутыкнулася з гэтым у канцы мінулага года. Анжаліка захрасла ў ліфце адна: ліфт «падумаў» 10 хвілін і пасля выкліку службы зноў паехаў.
— Страшней было, калі я ў студзені захрасла там з дзіцем двух гадоў. Захраслі сур’ёзна — спачатку ліфт спыніўся, згасла святло. Нам сказалі чакаць 20 хвілін. 20 хвілін у ліфце, калі ў цябе маленькае дзіця, і няма святла, няма сувязі - гэта праблема. Яна спалохалася — мы яе весялілі. У выніку ліфт ўключыўся сам. Аказалася, што заклініла дзверы, і нейкі мужчына дапамог адкрыць дзверы, мы самі выйшлі з ліфта, — распавяла Анжаліка. — Калі шчыра, ужо сіл няма. Я-та са сваім дзіцем захрасла, а колькі дзяцей проста захрасаюць адны ў ліфце? Гэта страшна.
Дачка Ларысы захрасла ў ліфце ўвечары пасля школы. Дзяўчынка ўвайшла, дзверы зачыніліся, а потым згасла святло і знікла тэлефонная сувязь. Ёй прыйшлося чакаць, пакуль хтосьці выкліча ліфт. Праз нейкі час ён паехаў уверх, дзяўчынка выйшла і спусцілася ўніз па лесвіцы. «Такія ж выпадкі расказвалі суседзі: выклікаеш ліфт, адтуль выбягае спалоханае дзіця, пытаецца, які паверх і дзе лесвіца», — распавяла Ларыса.
Згодна з правіламі карыстання ліфтам, школьнікі могуць ездзіць на ім самастойна. Дзеці дашкольнага ўзросту — толькі з дарослымі. Гэта звязана не з вагой, на якую спрацоўвае ліфт, а з дзіцячай псіхікай. У старых мадэлях ліфта быў падпольны кантакт, які спрацоўваў ад грузападымальнасці 20 кг. У сучасных ліфтах яго няма.
«Калі ёсць падазрэнні, што дзіця можа спалохацца замкнёнай прасторы, захрасання, падзення ў шахту, то такіх выпадкаў лепш не дапускаць, распавяла Hrodna.life крыніца ў «ГроднаЛіфт».
То адзін, то другі ліфт бывае немагчыма выклікаць, распавяла Анжаліка. Часам даводзілася падымацца з дачкой на руках. «Добра, у мяне адна, а ў каго двое [дзяцей — Hrodna.life]?" — здзіўляецца Анжаліка.
Жыхары: кароткачасовыя збоі адбываюцца штодня
Збоі ў працы ліфтаў адбываюцца практычна штодня, казалі ў лістах «ГроднаЛіфт» і Дзяржпрамнагляду жыхары дома. Пра гэта яны паведамлялі прарабу ўчастка. Аварыйныя прыпынкі пачасціліся. Гэта пацвярджаюць выклікі аварыйнай службы і пастаянныя сігналы з боку жыхароў аб збоях у працы, не адлюстраваныя ў дыспетчарскай ў часопісе рэгістрацыі.
На думку жыхароў, гэта можа азначаць, што ліфты зламаліся, знасіліся — і няспраўныя. Улічваючы, што ў доме 19 паверхаў, пытанне спраўнасці хвалюе асноўную масу жыхароў. Жыхары прасілі хутчэй ліквідаваць паломкі ліфтавага абсталявання, выявіць іх прычыны і паведаміць аб прыдатнасці ліфтаў.
«ГроднаЛіфт»: выявілі дэфекты, збоі спыніліся
Пасля дэталёвага абследавання супрацоўнікі «ГроднаЛіфт» выявілі дэфекты ў працы платы кіравання і наладзілі яе. Таксама работнікі адрэгулявалі працу прывада дзвярэй кабіны і датчыка дакладнага прыпынку, паведамілі 9 красавіка старшыні ЖБВК «Захад-Фолюш» у «ГроднаЛіфт». Адной з прычын збояў працы там назвалі пастаянна адкрытыя тамбурныя дзверы першага паверха.
Праца ліфтаў ўзятая пад асаблівы кантроль, запэўнілі жыхароў. З 28 сакавіка збояў у працы ліфта зафіксавана не было. Ліфты адпавядаюць патрабаванням правілаў па забеспячэнні прамысловай бяспекі пры эксплуатацыі ліфтаў і будаўнічых грузапасажырскіх пад’ёмнікаў, адзначылі ў «ГроднаЛіфт».
«З 15.04 ліфты ў жылым доме № 21 па вул. Фолюш не спыняліся», — адказаў Hrodna.life галоўны інжынер «Гродналіфт» Генадзь Бялоцкі 12 траўня. Для тлумачэння іншых пытанняў ён папрасіў адправіць афіцыйны запыт.
Дзяржпрамнагляд адправіў у «ГроднаЛіфт» заўвагі
Не ўсе факты, названыя ў звароце, пацвердзіліся, адказалі жыхарам у Дзяржпрамнаглядзе. Іх прадстаўнік праверыў ліфты ў доме. На асобных створках дзвярэй шахты ліфтаў адсутнічаюць ўшчыльняльныя гумкі, што прыводзіць да падвышанага шуму пры закрыцці дзвярэй шахты і кабіны ліфтаў. Да таго ж, высілак, неабходны для спрацоўвання дзвярэй кабіны на рэверс (рэверс прывада — прылада, дзякуючы якой дзверы ліфта аўтаматычна адкрываюцца — Hrodna.life), перавышае ўстаноўленыя інструкцыяй па эксплуатацыі патрабаванні.
Гэта азначае, што арганізацыя, якая эксплуатуе ліфты, і арганізацыя, якая займаецца тэхабслугоўваннем і рамонтам, не ў поўнай меры выконваюць свае абавязацельствы, заключылі ў Дзяржпрамнаглядзе. Заўвагі накіравалі ў «ГроднаЛіфт» для ліквідацыі.
Жыхары: «Вынік нулявы»
Жыхары даслалі Hrodna.life некалькі відэа пасля 14 красавіка, на якіх відаць, як ліфт захрасае на адным з паверхаў і не рэагуе на кнопку выкліку. Жыхары не адмаўляюць: работнікі сапраўды прыязджаюць і «накшталт» настройваюць, але праблемы засталіся — іх абмяркоўваюць як у чатах, так і ўжывую пасля працы. У траўні адзін з ліфтаў выклікаць не ўдавалася цэлы тыдзень. Пра гэта яны паведамілі старшыні ЖБВК, а той — прарабу і адказнаму за ўчастак ад «Гродналіфт».
Некаторыя жыхары нават прапанавалі сабраць грошы і замяніць ліфты на іншыя. Напрыклад, так за свой кошт жыхары ўжо адрамантавалі першы паверх дома.
Ліфты ў Беларусі збіраюць на «Магілёўліфтмаш». Адзінкавыя партыі выпускае Гомельскі ліфтавы завод. Тэрмін эксплуатацыі ліфтаў - 25 гадоў. Завод-вытворца складае інструкцыю па эксплуатацыі, у якой прапісана, якія работы праводзіць абслуговая арганізацыя. Некаторыя элементы ліфтавага абсталявання правяраюць штомесяц, некаторыя — раз у паўгода або год.
У тэорыі за грошы жыхароў ліфты можна замяніць. Кошт такой працы крыніца Hrodna.life не назвала. Паводле яго слоў, у Беларусі не было выпадкаў, каб у жылфондзе ліфты замянялі да заканчэння тэрміну эксплуатацыі. Выключэнне — аднаўлення дома пасля пажару, калі было прасцей ўсталяваць новае абсталяванне, чым адрамантаваць яго.
— Калі быў першы сход перад здачай дома ў «Гроднажылбуд», сказалі, што ліфты будуць эксперыментальныя. Нам сказалі, што ніякіх праблем з імі не будзе. Калі будуць праблемы, то іх будуць прыбіраць, — распавядае Анжаліка. — Мне без розніцы, новы ці стары — але я хачу, каб ён ездзіў, каб не баяцца адправіць дзіця ў школу ў ліфце.
«Пра якуюсьці эксперыментальнасць гаворку весці не варта. У нас мяняецца забудова. Яшчэ гадоў 10 таму ліфты ўсталёўваліся ў большай ступені ў 10-павярховых будынках. Зараз павярховасць будынкаў складае 19−20 паверхаў. Нагрузка на ліфт у 19-павярховых будынках на парадак вышэй. Таму збоі ў іх працы магчымыя часцей, чым у звычайных жылых дамах.
Раней у ліфтах было спецыяльнае машыннае памяшканне кіравання ліфтамі, дзе размяшчалася абсталяванне. Яно знаходзілася над шахтай ліфта. У гэтых жа будынках для памяншэння кошту будаўніцтва ад гэтага памяшкання адмаўляюцца. Ліфтавае абсталяванне размяшчаецца ў шахце. У персаналу сыходзіць больш часу на абслугоўванне вузлоў і агрэгатаў", — пракаментавала крыніца Hrodna.life.
Праблемы не толькі на Фолюшы?
Сапраўды, у сакавіку і сярэдзіне красавіка ў доме на вул. Фолюш, 21 былі збоі ў працы электронікі ліфта, распавяла Hrodna.life крыніца ў «ГроднаЛіфт». З сярэдзіны красавіка запытаў ад жыхароў больш не паступала — электрамеханікі аператыўна адрэагавалі і вырашылі праблемы, патлумачыў ён. Інжынеры замянілі плату кіравання ліфтам. Крыніца Hrodna.life адзначыла, што на бяспеку праблемы з платай не ўплывалі. У ліфце ёсць ланцугі бяспекі, якія выключалі пагрозу здароўю карыстальніка. Падобныя праблемы былі ў доме па вул. Фолюша, 23 — іх удалося вырашыць.
«І гэтая праблема не толькі ў нас. Я прапанаваў у чаце надаць гэтую праблему агалосцы ў інтэрнэце і жанчына напісала, што гэтая праблема існуе ў новых дамах таксама і ў Грандзічах і на Лідскай», — распавёў Міхаіл Пракурат Hrodna.life.
Праблемы ў маладых дамах могуць узнікаць з-за вялікай паверхавасці, частаты выкарыстання і спецыфікі мантажу. Гэта не масавая праблема. «Калі наладзіць якасна любы ліфт, ён будзе працаваць», — пракаментавала крыніца Hrodna.life.
