Спадчына

«Гродзенскія анёлы» спусціліся з нябёсаў на могілкі. Там прайшла прэзентацыя кнігі Святланы Несцярэнкі

«На могілках! А дзе ж яшчэ праводзіць прэзентацыю?» Аўтарка кнігі пра гродзенскі праваслаўны некропаль Святлана Несцярэнка ні хвіліны не сумнявалася, што жадаючыя пазнаёміцца ​​з кнігай і атрымаць аўтограф не спалохаюцца гэтага месца. Бо сама Святлана яго горача любіць і добра ведае. Аб тым, як з’явілася кніга і з якімі гісторыямі пазнаёмяць чытачоў «Гродненские ангелы», яна распавяла для Telegram-канала «Тётя Ира разрешила».

На гродзенскія могілкі - праз Пер Лашэз

Святлане Несцярэнцы амаль 70. Па прафесіі яна эканамістка, а па прызванні - фатографка. Цяпер Святлана на пенсіі і кажа, што без хобі жыццё было б сумным. У мастацкай фатаграфіі яе любімая тэма — архітэктура. Працы Несцярэнкі адзначалі дыпломамі міжнародных конкурсаў і дэманстравалі на некалькіх персанальных выставах.

Чытайце таксама: Балконы, двери, окна: гродненка 10 лет фотографировала Гродно в деталях

Некропалямі Святлана зацікавілася яшчэ ў маладосці.

«Патрапіла ў Львове на старыя могілкі і была ўражана прыгажосцю помнікаў. У Парыжы на Пер Лашэз правяла цэлы дзень — і не хапіла! Гродзенскія могілкі пачалі фатаграфаваць з 2000-х».

Праз фатаграфіі Святлана Несцярэнка пазнаёмілася і з гродзенскім гісторыкам Андрэем Вашкевічам.

«Спачатку проста дзялілася здымкамі, потым пачала шукаць інфармацыю пра пахаваных і захапілася. А потым Андрэй прапанаваў напісаць кнігу».

Тры гады неверагодных гісторый

Частка інфармацыі ў кнізе — з асабістых архіваў Андрэя Вашкевіча, якімі ён падзяліўся з аўтаркай. Таксама Святлана Несцярэнка выкарыстоўвала дадзеныя з кнігі Валерыя Чарапіцы «Гродзенскі праваслаўны некропаль». Большую частку склалі і ўласныя архіўныя знаходкі.

«Працавала прыкладна тры гады. Для пошукаў імя пахаванай пад металічнай капліцай дзяўчыны прыйшлося ехаць у Пецярбург. Там і знайшла нататку аб яе пахаванні ў старой гродзенскай газеце. Калі складала радавод дзяўчыны, вельмі дапамагалі мясцовыя гісторыкі і краязнаўцы. Для гісторыі „Анёл-захавальнік 102 палка“ звязвалася з краязнаўцамі з Валдая і Цверы. Гэта было вельмі цікава. Збіраючы матэрыял для кнігі, паралельна напісала шмат артыкулаў для мясцовай прэсы».

Таксама дапамагаў у працы над кнігай і святар Марфінскай царквы — храма, які стаіць на могілках — айцец Павел. Гісторыя «22 чэрвеня, роўна ў 4 гадзіны» з’явілася дзякуючы таму, што ён убачыў, як людзі даглядаюць старую магілу, падышоў і распытаў.

Ад новых імёнаў да могілкавай моды

«Анёльскіх» гісторый набралася больш, чым на 180 старонак. Уся інфармацыя ў кнізе падзелена на тры часткі:

  • «Могілкавыя гісторыі» — 14 апавяданняў пра людзей, там пахаваных. Сем з іх — зусім новая інфармацыя. «Асабліва ганаруся тым, што знайшла імя дзяўчыны, пахаванай пад сіняй капліцай, і ўстанавіла там таблічку», — адзначае аўтарка.
  • Другі раздзел кнігі - «Могілкавая мода». Тут сабраны артыкулы аб сімволіцы, крыжах, гродзенскіх майстрах і прыкладах эпітафій.
  • Трэці раздзел — гэта самы поўны на сённяшні дзень спіс пахаваных — тых, чые магілы ўдалося ідэнтыфікаваць, з пачатку XIX стагоддзя па 30-я гады XX стагоддзя. «Амаль пра кожнага з іх ёсць хаця б нейкая інфармацыя. А вось аб людзях, пахаваных пазней, ніякай інфармацыі няма. На жаль, старыя спісы пахаваных згублены назаўжды — падчас вайны згарэлі ўсе дакументы ў царкве. А адразу пасля вайны быў наладжаны ўлік і спісы пахаваных ёсць ва ўпраўленні могілкамі».

Ці ёсць жыццё пасля могілак

Кніга «Гродненские ангелы» выйшла ў выдавецтве «ЛитАРы» ў верасні 2024 года. Разам з гісторыямі чытачы знойдуць тут шмат каляровых фатаграфій.

А Святлана Несцярэнка ўжо рыхтуе для публікацыі новыя фатаграфіі. Яны стануць ілюстрацыямі для кнігі Андрэя Вашкевіча пра кафляныя печы, якія захаваліся ў Гродне.

Чытайце таксама:

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024