Узровень міграцыі з Беларусі расце, гэта прызнае нават афіцыйная статыстыка. З’язджаюць з краіны не толькі прадстаўнікі рабочых прафесій, але і медыкі. Куды і чаму з’язджаюць беларускія лекары і як дзяржава мае намер з гэтым змагацца?
З’ехаць у Германію прасцей, чым у Польшчу
Арцём Гушчын — лекар анестэзіёлаг-рэаніматолаг, жыве і працуе ў Германіі.
Да таго, як з’ехаць у Нямеччыну, Арцём шэсць гадоў працаваў у Гродзенскай абласной бальніцы. Да ідэі з’ехаць Арцёма падштурхнула яго найбліжэйшае асяроддзе.
«Асноўным кругам зносін былі сябры — праграмісты. Іх узровень жыцця быў непараўнальны з узроўнем жыцця беларускага лекара».
Сярод беларускіх мігрантаў усё большую папулярнасць набірае Польшча, але лекарам прасцей з’ехаць у Нямеччыну. У Польшчы, перш чым уладкавацца на працу, трэба здаць экзамен, які пацвярджае дыплом. Раней такі парадак быў і ў Германіі. Але з-за недахопу медыкаў Германія пайшла па шляху спрашчэння.
Вырашыцца не кожны
На думку Арцёма, менавіта з-за гэтых спрашчэнняў, жадаючых працаваць у Германіі стала больш.
Словы Арцёма пацвярджаюць і нядаўнія выказванні намеснік міністра. «…у Нямеччыне цяпер павялічваецца попыт на спецыялістаў з Усходняй Еўропы. Беларускія дыпломы прызнаюцца ў гэтай краіне практычна без іспытаў».
«Гэта складаны шлях з пэўнымі рызыкамі і не кожны вырашаецца паспрабаваць». У Германію Арцём з’ехаў не адзін, а з жонкай і дзіцём. Жонка таксама анестэзіёлаг, яны працуюць у адной клініцы. Вяртацца на Радзіму не плануюць.
Беларусь: дасведчаны лекар зарабляе як малады міліцыянт
Па патрабаванні кіраўніка дзяржавы ў беларускай ахове здароўя паэтапна павышаюць заробкі: спачатку іх паднялі з верасня 2018 года, а затым — з 1 студзеня 2019.
Напрыклад, пераадолець запаветную планку ў «папяццот» можа ўрач-хірург стацыянара. Для гэтага ў яго павінна быць больш за 15 гадоў стажу і вышэйшая кваліфікацыйная катэгорыя. У студзені ў такой катэгорыі лекараў заробак вырас на 33 рублі да 1207 рублёў.
Яго калега без кваліфікацыйнай катэгорыі са стажам працы ад 10 да 15 гадоў атрымліваў 986 рублёў у студзені гэтага года. У параўнанні са снежнем 2018 яго зарплата вырасла на 16 рублёў.
У той жа час участковы тэрапеўт у паліклініцы са стажам працы менш за 5 гадоў атрымлівае прыкладна ў два разы менш за ўчастковага міліцыянта.
«Вучыцца лепш у Беларусі, а працаваць — ва Украіне»
Дзесяць гадоў таму бацькі Кацярыны Кандрацюк планавалі пераехаць з Украіны ў Беларусь, таму дзяўчына паступіла ў Гродна. Вучылася на бюджэце і, перш чым з’ехаць у Кіеў, два гады адпрацавала па размеркаванні. Пасля гэтага яна не задумваючыся пераехала жыць у сталіцу Украіны.
Зараз Кацярына працуе тэрапеўтам ў адной з прыватных клінік Кіева.
«Працаўладкавацца з беларускім дыпломам у Украіне цяжка і доўга. Спачатку трэба настрыфікаваць дыплом, далей атрымаць дазвол на працу ў Міністэрстве аховы здароўя. Трэба прайсці пяцімесячныя курсы па спецыяльнасці і здаць экзамен, каб атрымаць сертыфікат», — распавядае Кацярына.
«Мне больш падабаецца працаваць у Кіеве, тут я адчуваю сябе больш абароненай. Тут я адчуваю сябе лекарам, — кажа дзяўчына. — Запаветныя 500 $ у Беларусі я і блізка не атрымлівала, а аб’ём працы зусім не адпавядаў аплаце».
«Ва Украіне я атрымліваю больш. Новая медрэформа накіравана не толькі на камфорт і абарону пацыентаў, але і на годны ўзровень жыцця лекара», — кажа Кацярына. Праўда, яна не хавае, што ўкраінскія лекары таксама з’язджаюць, у асноўным у Польшчу.
Па словах Кацярыны, калі б можна было вярнуць час назад, то яна ўсё роўна абрала б для паступлення беларускі ўніверсітэт, а працаваць хацела б ва Украіне. «У Беларусі я атрымала найвыдатнейшую адукацыю і вопыт, але мне больш падабаецца працаваць у Кіеве».
Не толькі Еўропа
Акрамя Еўропы беларускія медыкі адпраўляюцца на заробкі ў краіны Афрыкі. Папулярнасцю ў гродзенскіх лекараў карыстаецца Ангола. І калі ў Еўропу з’язджаюць на ПМЖ, то ў афрыканскія краіны адпраўляюцца на заробкі.
Трэнды змяняюцца. Google адсачыў, як працоўныя мігранты з Беларусі пераключыліся з Расіі на Польшчу
Ад’езд беларусаў за мяжу працягнецца
Андрэй Елісееў, эксперт у галіне міграцыі:
«Афіцыйныя дадзеныя фіксуюць толькі малую частку патокаў эмігрантаў, таму пра рэальныя лічбы можна казаць толькі ацэначна. Зыходзячы з даступнай статыстыкі асноўных краін, якія прымаюць, і міграцыйных тэндэнцый, можна меркаваць, што на пастаяннае месца жыхарства ў іншыя краіны за апошнія пяць гадоў перасяліліся як мінімум 10 000 беларусаў.
Асабліва адчувальна за апошнія пяць гадоў вырасла колькасць мігрантаў у Польшчу. За гэты перыяд колькасць запрашэнняў ад польскіх працадаўцаў для беларусаў вырасла ў 15 разоў.
Эфектыўная міграцыйная палітыка — вельмі затратная дзейнасць. Таму ў рэальнасці беларускія ўлады могуць мала што зрабіць, каб пераламаць існуючыя тэндэнцыі. Да таго ж сярэднегадавыя тэмпы эканамічнага росту ў Беларусі менш, чым у асноўных заходніх краін, якія прымаюць мігрантаў. Таму ад’езд беларусаў за мяжу працягнецца.
Насельніцтва Беларусі будзе устойліва змяншацца як па натуральных прычынах (перавышэнне смяротнасці над нараджальнасцю), так і ў сувязі з міграцыяй".
