Карыснае

Беларускія касмічныя аб’екты: што за яны і чые імёны носяць?

Міцкевіч на Меркурыі, Гаўрылаў на Месяцы, а Скарына ў касмічнай прасторы. Назвы больш за 20 касмічных целаў звязаныя з Беларуссю. Hrodna.life даведаўся, што гэта за астэроіды і кратары.

Астэроід. Ілюстрацыйнае фота. Крыніца: pixabay.com

Міжнародны дзень астэроіда святкуюць 30 чэрвеня. Гэтае свята зацвердзілі ў ААН у 2016 годзе з мэтай паведаміць грамадству аб небяспеках, якія могуць несці касмічныя целы. Дату абралі не выпадкова: 30 чэрвеня 1908 года ўпаў Тунгускі метэарыт.

Якія касмічныя целы носяць імёны навукоўцаў

  • Жангловіч — астэроід, які адкрылі ў 1928 годзе. У 1976 годзе яго назвалі ў гонар савецкага астранома Івана Жангловіча, якія нарадзіўся ў Гродне.
  • Каменскі - камету Вольфа І у 1971 годзе назвалі ў гонар астранома Міхаіла Каменскага, які нарадзіўся ў Магілёўскай губерніі.
  • Гаўрылаў - кратар на адваротным баку Месяца. У 1970 годзе яго назвалі імем астранома Ігара Гаўрылава, які нарадзіўся ў мястэчку Рубяжэвічы (Стаўбцоўскі раён).
  • У гонар астранома Гаўрыіла Ціхава, які нарадзіўся ў Смалявічах, названы кратары на Месяцы і Марсе. Таксама малая планета 2251, якую адкрылі ў 1977 годзе ў Крымскай астрафізічнай абсерваторыі.
  • У гонар астранома Сяргея Блажко, які нарадзіўся ў мястэчку Хоцімск (Магілёўская вобласць), названы кратар на Месяцы, а таксама астэроід № 2445.
  • У гонар беларускага астранома Уладзіміра Голубава назвалі астэроід 216 897. Яго ў 2009 годзе адкрылі ў Віцебскай аматарскай астранамічнай абсерваторыі Vitebsk, B42.
  • Алегія — малая планета Сонечнай сістэмы, якую назвалі ў гонар ураджэнца Слаўгарада (Магілёўская вобласць) Алега Каротцава.
  • У гонар астранома, геадэзіста, географа і матэматыка Отта Шмідта, ураджэнца Магілёва, назвалі астэроід 2108.
  • Чыжэўскі - астэроід, які адкрылі ў 1978 годзе. Яго назвалі ў гонар аднаго з заснавальнікаў касмічнага прыродазнаўства і касмічнай экалогіі Аляксандра Чыжэўскага. Ён нарадзіўся ў 1897 годзе ў мястэчку Ціханавец Гродзенскай губерніі (сёння Падляскае ваяводства ў Польшчы).
  • Шчурпакоў - астэроід, які назвалі ў гонар беларускага астранома-аматара Сяргея Шурпакова.
  • Алфёраў - у гонар фізіка Жарэса Алфёрава, які нарадзіўся ў Віцебску, у 1997 годзе назвалі астэроід 3884.
  • Дамейка — у гонар навукоўца і даследніка, удзельніка паўстання 1830−1831 гадоў, а таксама нацыянальнага героя Чылі Іганата Дамейкі ў 1975 годзе назвалі малую планету 2784, якую адкрыў чылійскі астраном Карл Торэс.
  • Астэроід Цэраскія 807 назвалі ў гонар астранома Вітольда Цэраскага, які ў 1849 годзе нарадзіўся ў Слуцку.
  • Дубяга — астэроід, які назвалі ў гонар астраномаў бацькі і сына Дзмітрыя і Аляксандра Дубягаў. Дубяга старэйшы нарадзіўся ў вёсцы Соіна (Магілёўская вобласць).

Касмічныя целы, якія назвалі ў гонар мастакоў і пісьменнікаў

  • У гонар віцебскага мастака Марка Шагала назвалі астэроід 2981, які адкрылі ў 1981 годзе.
  • У гонар першага беларускага кнігадрукара Францыска Скарыны назвалі малую планету 3283, якую адкрыў савецкі астраном Мікалай Чорных.
  • У гонар пісьменніка Канстанціна Сіманава назвалі астэроід 2426. Паводле завяшчання Сіманава, пасля смерці яго прах развеялі над Буйніцкім полем пад Магілёвам.
  • У гонар паэта «трох народаў» Адама Міцкевіча на планеце Меркурый назвалі кратар.

Астэроіды, якія носяць назвы беларускіх гарадоў

Астэроід 2170, які ў 1971 годзе адкрылі ў Крымскай абсерваторыі, назвалі ў гонар Беларускай ССР. Астэроіды 3012 і 3232 назвалі ў гонар беларускіх гарадоў Мінск і Брэст. Іх адкрыла сямейная пара астраномаў-аматараў Чарнавых. У 2009 годзе ўраджэнец Віцебска Віталь Неўскі адкрыў астэроід 264 061. Ён назваў яго ў гонар свайго горада.

Астэроід 3482 атрымаў назву «Лясная» — у гонар вёскі ў Магілёўскай вобласці. Побач з гэтай вёскай ў 1708 годзе войскі Пятра І разбілі шведскі корпус пад камандаваннем генерала Лівенгаўпта.

Астэроід «Кугулцінаў 2296» прысвяцілі памяці жыхароў вёскі Хатынь у Мінскай вобласці, а таксама памяці іншых вёскак, якія былі знішчаны падчас Другой сусветнай вайны.

Чытайце таксама:Топ-7 касмічных вуліц Гродна: куды пайсці на шпацыр у Дзень Касманаўтыкі

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024