У гродзенкі Кацярыны Трамбовіч нібыта няма падстаў хвалявацца. Яе не штрафавалі, не забіралі на суткі і не звальнялі з працы. Але ўзровень стрэсу ў штодзённым жыцці ўсё адно такі, што бывае складана засяродзіцца на працы або заснуць. Разам з карэспандэнткай Hrodna.life Кацярына праверыла на сабе пяць спосабаў справіцца са стрэсам, якія рэкамендуюць псіхолагі з інтэрнэту.
1. Звыклы антыстрэс — коцікі
Кацярына — бухгалтарка ў фірме па міжнародных грузаперавозках. Яе муж працуе за мяжой. Па некалькі месяцаў яго няма дома. «Пераймаюся за мужа, за працу, за штодзённы паток навін. Усё гэта вельмі ўплывае на эмацыйны стан», — распавядае Кацярына.
Яе звычайны «антыстрэс» — хатнія ўлюбёнцы. «Добра, што дома ёсць коцікі. Пагладзіш іх, прыйдуць, мурлычут побач з табой, і становіцца неяк лягчэй».
Раней для заспакаення Кацярына малявала, разгадвала японскія сканворды і так адпачывала. Цяпер гэтага не робіць, кажа, што няма жадання, ды і наўрад ці дапаможа. Таму яна стала шукаць, што раяць рабіць у такіх сітуацыях псіхолагі з інтэрнэту.
Медыцынскі слоўнік кажа, што стрэс — гэта «стан напружання арганізма чалавека». Гэта ахоўная рэакцыя на неспрыяльныя фактары, фізічныя і псіхічныя траўмы. Калі стрэсавая сітуацыя паўтараецца і траўмуе псіхіку, можа паўстаць посттраўматычны стрэсавы разлад (ПТСР).
2. Рухацца: «Больш за ўсё дапамог бег»
Псіхолаг Ганна Каралькова з Мінска раіць у складаных псіхалагічных сітуацыях рухацца. «Паскакаць на месцы, патрэсці рукамі і нагамі. Прахлопалі ўсё цела сваімі далонькамі, пачынаючы з ног і заканчваючы макаўкай».
Чытайце таксама: «Весело и с пользой». Гродненцы за час забега собрали почти 250 килограмм мусора
Кацярына вырашыла далучыцца да трэніровак сяброўкі, якая прафесійна займаецца спортам. Тая запрасіла на занятак па бегу ў Пышкі. «Вось там я цалкам пераключылася, — кажа Кацярына. — Ні пра што не думала, была паглынутая бегам». На прабежку было 20 хвілін, і яна старалася з усіх сілаў. Пасля бегу адчула палёгку. Трывожнасць і напружанне ў той вечар сышлі.
3. Прамовіць уголас: «Важна ведаць прычыну»
Асабліва карыснай рэкамендацыяй Кацярына называе параду прамаўляць эмацыйны фон уголас. Напрыклад: «Я раз’юшаная. Мне страшна». Псіхолаг кажа, што пры гэтым можа быць слухач — хто-небудзь з блізкіх. «Яму не абавязкова даваць каментары. Можна зладзіць своеасаблівы маналог са слухачом».
Па словах Кацярыны, прагаворванне дапамагло разабрацца, чаму яна перажывае: «Важна ведаць прычыну. Бо калі ты адчуваеш напружанне і трывогу беспадстаўна і не разумееш чаму, становіцца толькі горш».
Яшчэ адна рэкамендацыя ад спадарыні Каральковай — не стрымліваць слёзы. Калі хочацца плакаць — трэба плакаць. Можна проста пакрычаць, калі вам дазваляе месца, дзе вы знаходзіцеся. Калі не дазваляе — пакрычыце ў падушку.
Гэтая ідэя спадабалася Кацярыне, але ажыццявіць яе не атрымалася: «Я нават адправілася ў лес да Юбілейнага возера, каб зрабіць гэта. Але я проста не змагла. Не ведаю чаму, можа гэта сарамлівасць, або штосьці яшчэ. Я хацела закрычаць, але ў мяне не атрымалася».
4. Вада: «Вымыць стрэс з арганізма»
Псіхолаг рэкамендуе піць больш вады, каб «вымыць» стрэс такім спосабам. «Калі эмацыйна адчуваеце сябе вельмі кепска, лепш не ўжываць у гэты час алкаголь. Падыдуць травяная гарбата, цёплы душ ці ванна».
Рэцэпты чайнага збору для зняцця стрэсу ад навучальнага цэнтра «Обитель»
2 ч. л. скрыпеня, 2 ч. л., ягад глогу, 2 ч. л. мелісы і 1 частка сардэчніка. Усе змяшаць, 1−2 ч. л. сумесі заліць 250 мл кіпеню і даць настаяцца 15 хвілін. Піць трэба даволі часта. Прынамсі тры разы на дзень па шклянцы.
2 ч. л. лісця парэчкі, 1 ч. л. ягад барбарыса, 1 ч. л. ліпы і 1 ч. л. рамонку. Змяшаць зёлкі, 1−2 чайную лыжку сумесі заліць 250 мл кіпеню. Даць настаяцца 15 хвілін. Піць тры разы на дзень. Парэчкі і барбарыс нейрапратэктары. Усе зёлкі здымаюць напружанне з нярвовай сістэмы.
5. Кіно, музыка, кнігі: абнавіць плэйліст
Музычны псіхатэрапеўт Уладзімір Элькін раіць глядзець фільмы з добрай музыкай. «Кароль танчыць» — пра музыку, які граў на скрыпцы для караля Людовіка XIV. «Малы Бэйб» — пра парася, які здзейсніў сваю мару. «Прыгоды Гулівера» — аб працаўніку, які закаханы ў галоўнага рэдактара і едзе ў незвычайнае падарожжа для артыкула.
Пачытаць у сеціве раяць кнігу «Психологическая аптечка белоруса». Яе напісала Вольга Сарока з калегамі для тых, у каго жыццё падзялілася на «да жніўня 2020» і «пасля».
Мастацкія кнігі-антыдэпрэсанты, якія раіць інтэрнэт
- Эрленд Лу «Наіўна. Супер». Пра героя, які ўладкаваўся на нялюбую працу і здолеў знайсці выхад з сітуацыі.
- Марк Бароўкліф «Сабака, які размаўляе». Пра тое, як у рыэлтара ў нялёгкія часы з’явіўся сабака, які размаўляў, і змянілася яго жыццё.
- Макс Фрай «Вялікі воз». Пра маршрут па зорках з адпраўленнем у захапляльныя падарожжа з пісьменнікам.
Кацярына плануе пачаць з фільмаў з добрай музыкай. Кажа, нядаўна захацелася ўключыць свой стары плэйліст і нават наспяваць некалькі радкоў. Аб практыцы самастойнай барацьбы са стрэсам яна кажа: «Наогул, парады даволі простыя. Але я рада, што паспрабавала»
Чытайце таксама:
- «Говорили четыре часа, а потом долго плакали». Как медиаторы пытаются помирить сторонников стабильности и перемен
- «Бярыце паўзу». Як сям’я з Гродна жыве з рознымі палітычнымі поглядамі і што пра гэта думае псіхолаг
- Мат не дапаможа. Псіхолаг, — пра тое, чаму абражаць жонак міліцыянераў у сацсетках — бессэнсоўна і неканструктыўна
