Два жыхара Гродзенскай вобласці апынуліся ў бальніцы пасля укусаў гадзюк. У абодвух выпадках лекары экстрана ўводзілі сыраватку, каб нейтралізаваць яд.
Мужчыну з Гродна сустрэў змяю падчас пакосу травы на лецішчы, іншая пацярпелая — жыхарка Шчучынскага раёна. Гродзенца даставілі ў бальніцу хуткай медыцынскай дапамогі, дзе на яго назе выявілі тры месцы ўкусу. Пацыенту адразу ўвялі проціяддзе ў рэанімацыі, пасля чаго ён суткі знаходзіўся пад наглядам і пазней быў пераведзены ў таксілагічнае аддзяленне, паведамляе Telegram-канал «Здравоохранение Гродненщины».
Аналагічную дапамогу аказалі і жанчыне з Шчучынскага раёна: пасля ўкусу лекары таксама ўжылі сыраватку супраць яду гадзюкі.
Выпадкі ўкусаў гадзюк у рэгіёне адбываліся і раней
Жыхары Гродзенскай вобласці і раней сутыкаліся з атрутнымі змеямі ў мясцовых лясах.
Так, у 2016 годзе ў Воранаўскім раёне гадзюка ўкусіла 14-гадовага падлетка, які збіраў у лесе грыбы. У тым жа годзе дзяцей пяці і сямі гадоў даставілі ў Гродзенскую бальніцу пасля наведвання лесу.
У 2018 годзе каля Іўя гадзюка ўкусіла хлопчыка, калі той ехаў праз лес на ровары — змяя звалілася зверху і апынулася на рулі. Хлопец спалохаўся, паспрабаваў яе скінуць, але яго ўкусіла змяя. Дзіцё даставілі ў бальніцу, дзе яму ўвялі проціяддзе.
У 2019 годзе ў Гродзенскім раёне мужчына выявіў гадзюку ў двары свайго дома. Верагодна, паспрабаваў сам яе прыбраць. Яго ўкусіла змяя. Вясковец быў дастаўлены ў бальніцу.
Якія змеі сустракаюцца ў лясах Гарадзеншчыны?
На тэрыторыі Беларусі, у тым ліку ў Гродзенскай вобласці, насяляюць тры віды змей: вуж, мядзянка і гадзюка. З іх толькі гадзюка — ядавітая. Адрозніць яго можна па характэрнай зігзагападобнай паласе ўздоўж спіны. Усяго ў краіне, паводле ацэнак, жыве каля 450−550 тысяч гадзюк.
Вуж — неядавіты від. Мае жоўтыя або аранжавыя плямы на галаве і часцей за ўсё сустракаецца каля вадаёмаў. Гэтыя змеі добра плаваюць, палююць на жаб і рыб, актыўныя днём. Пры сустрэчы з чалавекам вуж намагаецца адпаўзці, але можа прыняць пагрозлівую позу або вылучыць рэзка пахкую вадкасць. У крайнім выпадку — прыкінуцца мёртвым: перавярнуцца брухам уверх, адкрыць рот і высунуць язык.
Мядзянку можна распазнаць па двум цёмным ромбападобным плямам на патыліцы, якія часам зліваюцца ў «карону», а таксама па шырокай цёмнай паласе ад ноздры да воку. Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі. Мядзянка жыве ў сухіх лясах, аддае перавагу светлыя палянкі і ўзлескі. Сілкуецца яшчаркамі і часам мышамі. Пры сустрэчы з чалавекам стараецца схавацца, але ў выпадку пагрозы можа ўкусіць.
Усе гэтыя змеі звычайна выходзяць з спячкі ў красавіку і актыўныя да сярэдзіны верасня — пачатку кастрычніка. А потым сыходзяць у доўгую спячку. Праўда, у апошнія гады гадзюк сталі заўважаць і раней. Так, у лютым 2023 годзе рэптылію, якая ўжо прачнулася, знайшоў на сваім участку дачнік з Даржй у Лідскім раёне.
Што рабіць, калі вы сустрэлі або пацярпелі ад укусу гадзюкі?
Спецыялісты раяць пры сустрэчы з гадзюкай захоўваць спакой і не рабіць рэзкіх рухаў. Калі змяя вас не заўважыла — лепш павольна адысці. Калі пачала шыпець — варта замерці і дачакацца, пакуль яна упаўзе. Гадзюкі не нападаюць першымі без прычыны і не праследуюць чалавека.
Калі ўкус усё ж такі адбыўся:
- абмяжуйце рухомасць часткі цела, дзе быў укус;
- неадкладна выклікайце хуткую дапамогу;
- не накладвайце жгут, не прыпякайце і не разразайце рану, не спрабуйце высмактаць яд;
- пры магчымасці — прыкладзіце халоднае;
- чакайце медыкаў: антыдот уводзяць толькі ў стацыянарных умовах.
