У канцы снежня ў сацыяльнай сетцы X антраполагі прадставілі рэканструкцыю твару чалавека, які жыў прыкладна 4000 год таму на тэрыторыі Ваўкавыскага раёна. Аднак беларускія спецыялісты мяркуюць, што рэканструкцыя выканана аматарам і не нясе навуковага інтарэсу.
Акаўнт пад назвай Ancestral Whispers у сацсетцы Х публікуе рэканструкцыі знешняга выгляду старажытных людзей па чарапах, а таксама іншыя археалагічныя і антрапалагічныя матэрыялы.
У публікацыі Ancestral Whispers мяркуецца, што рэканструяваны чалавек жыў у перыяд паміж 2100 і 1500 гадамі да нашай эры і належаў да культуры шнуравой кераміцы.
«Антрапалагічна ён паказвае высокую ступень пераемнасці і належаў да таго ж тыпу, што і чэрапы серыі з Навагрудка XI стагоддзя нашай эры», — паведамлялася ў публікацыі.
Рэканструкцыю асобы старажытнага беларуса зрабілі яшчэ ў СССР
«Астанкі маладога мужчыны, якія паслужылі для рэканструкцыі, былі знойдзены ў 1962 годзе археолагам Міхаілам Чарняўскім на месцы старажытных крэмнездабыўных шахт каля пасёлка Краснасельскі», — распавёў Sputnik навуковы супрацоўнік аддзела антрапалогіі Мікалай Памазанаў.
Паводле яго слоў, гэтыя астанкі вывучала антраполаг Інэса Салівон у пачатку 1970-х гадоў. Рэканструкцыю знешнасці правялі яшчэ ў 1980-х гадах. Непасрэдна рэканструкцыяй займаліся антраполаг Ігар Чаквін і скульптар Леанід Яшэнка.
«Яна была выканана па методыцы Герасімава (савецкі навуковец, заснавальнік рэканструкцыі знешнасці па чэрапе — рэд.). На сённяшні дзень — гэта адзіная афіцыйная рэканструкцыя знешнасці гэтага старажытнага чалавека», — адзначыў Памазанаў.
Зараз чэрап чалавека бронзавага веку экспануецца ў археалагічнай навукова-музейнай экспазіцыі інстытута. Там жа ёсць і фатаграфія скульптурнай рэканструкцыі. Сам скульптурны партрэт знаходзіцца ў Гродзенскім дзяржаўным музеі гісторыі рэлігіі.
Чаму рэканструкцыя з інтэрнэту — ненавуковая?
Па словах Памазанава, у апублікаванай Ancestral Whispers рэканструкцыі атрыманы колер вачэй і валасоў чалавека — фантазія, бо для вызначэння сапраўднага адцення неабходны генетычны аналіз.
«Гэтая рэканструкцыя хутчэй за ўсё выканана па фатаграфіі з манаграфіі „Фізічны тып старажытнага насельніцтва Беларусі“ Інэсы Салівон і Вольгі Марфінай», — мяркуе навуковец.
Памазанаў таксама звяртае ўвагу на тое, што фраза ў пасце пра «высокую ступень пераемнасці» — практычна даслоўны пераклад на англійскую мову тэксту з манаграфіі.
Памазанаў лічыць, што навуковага складальніка ў рабоце няма, бо незразумела, хто яе зрабіў. Акрамя таго, не пазначана ні месца, ні час знаходкі. Дадзеныя, прыведзеныя ў пасце, няслушныя. Паводле радыевугляроднага аналізу, які праводзілі беларускія навукоўцы, чэрап можна датаваць 2500 гадамі да нашай эры.
