У Слоніме зноў прадаюць сінагогу XVII стагоддзя — гэтым разам за 40 рублёў

Сінагогу XVII стагоддзя ў Слоніме паспрабуюць прадаць за адну базавую велічыню (40 рублёў). Адпаведную інфармацыю апублікавалі на сайце БУТБ-Маёмасць.

Аўкцыён адбудзецца 22 лютага 2024 года. На ім можна будзе набыць будынак былой сінагогі на вуліцы Савецкай, 1 у Слоніме. Разам з асноўным будынкам прадаюць дзве прыбудовы і веранду. Дах пакрыты металадахоўкай. Агульная плошча сінагогі - 673,3 кв. м. Зямлю, на якой стаіць будынак, пакупнік атрымае ў бязвыплатную арэнду на 50 гадоў.

Слонімская сінагога — помнік барочнай архітэктуры — была пабудавана ў 1642 годзе. Яна ўключана ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Беларусі. У 1881 годзе будынак моцна пацярпеў падчас вялікага пажару, але быў адбудаваны на ахвяраванні гараджан. Дзейнічала да 1940 года. Пасля Другой сусветнай вайны тут размяшчаўся склад і гандлёвыя памяшканні. Унутры захавалася частка барэльефаў і роспісаў. Будынак пустуе з 1990-х гадоў.

Якія ўмовы аўкцыёна?

Будынак дазволена рэканструяваць пад аб’ект культавага прызначэння, музейны комплекс, грамадскае харчаванне або гандаль, ён можа атрымаць культурна-відовішчнае ці забаўляльнае прызначэнне.

Сінагога мае статус помніка гісторыка-культурнай спадчыны. Пакупнік абавязаны будзе падпісаць ахоўнае абавязацельства. Пры рэканструкцыі ці капітальным рамонце прыйдзецца захаваць мастацкія, стылістычныя і канструктыўныя асаблівасці будынка сінагогі. На распрацоўку перадпраектнай і праектнай дакументацыі і экспертызы даецца два гады з моманту заключэння дамовы куплі-продажу. Увесці будынак у эксплуатацыю трэба не пазней, чым праз пяць гадоў з моманту пакупкі. Калі гэтага не зрабіць, прадавец забярэ будынак назад без пакрыцця пакупніку выдаткаў. Цяпер сінагога належыць Слонімскаму райвыканкаму.

Чытайце таксама: Ацаніць інтэр'ер слонімскай сінагогі ў XVII стагоддзі праз VR-шлем. У Беларусі стварылі першую віртуальную рэканструкцыю будынка

Папярэдняя пакупніца не пацягнула рамонт

У 2018 годзе выкупіць слонімскую сінагогу планаваў брытанскі Фонд яўрэйскай спадчыны. Прадстаўнікі арганізацыі ўнеслі сінагогу ў Слоніме ў спіс самых значных аб’ектаў яўрэйскай сусветнай спадчыны, якім патрэбна дапамога.

Першы раз улады выставілі сінагогу на аўкцыён у пачатку лета 2020 года. Помнік архітэктуры 1642 года першапачаткова ацанілі ў 137 тыс. рублёў ($ 50 тыс. па тагачасным курсе). З траўня па снежань аб аўкцыёнах аб’яўлялася тройчы, але пакупнікоў усё не было. У выніку, да апошніх таргоў сінагога патаннела да 27 тыс. рублёў.

У канцы 2020 года слонімскую сінагогу купіла дзіцячая пісьменніца Іаана Рыўз (Ілона Караваева) за 30 тыс. рублёў. Для гэтага яна прадала кватэру ў Мінску. Для пошуку сродкаў яна стварыла фонд «Ратуючы спадчыну». На рэканструкцыю спатрэбілася 164 тыс. рублёў - такіх грошай жанчына сабраць не змагла. У чэрвені 2022 года Караваева ліквідавала фонд. Аднаўленню сінагогі перашкодзілі санкцыі і вайна ва Украіне. Інвестараў або дзяржаўных праграм для падтрымкі праекта таксама не знайшлося. Слонімскі райвыканкам забраў сінагогу назад.

Летась будынак сінагогі спрабавалі прадаць два разы — у траўні за 129 тыс. рублёў (€ 40 тыс.) і ў кастрычніку за 64,5 тыс. рублёў (€ 20 тыс.). Але тады будынкам ніхто не зацікавіўся.