Краязнаўства і яго роля ў горадзе: чаму краязнаўцы Гродна становяцца актывістамі?

Краязнаўства ў Гродне мае спецыфічную афарбоўку. У гэтым горадзе краязнаўства — гэта не толькі збор гістарычных цікавостак, але і грамадзянскі актывізм. Менавіта краязнаўцы ў Гродне выхадзілі з пікетамі, рабілі апытанні грамадскага меркавання і вялі перамовы з уладамі. Звычайна гэтая актыўнасць была звязаная з захаваннем ці разбурэннем гісторыка-культурнай спадчыны. Чаму гродзенскія краязнаўцы ператвараюцца ў актывістаў? Якая іхная звычайная роля ў гарадах? Аўтарка падкаста «Утульны горад» пагаварыла з адным з найбольш вядомых гродзенскіх краязнаўцаў Мечыславам Супронам.

Слухайце размову пра ролю краязнаўцаў цалкам у аўдыёверсіі або чытайце асноўныя тэзісы ў вялікім скароце ніжэй.

«Еўрапеізацыя» і капіталізм

Краязнаўцы мелі некаторую палітычную вагу, пакуль гродзенскае кіраўніцтва прытрымлівалася «еўрапейскага кірунку», кажа Мечыслаў Супрон. У часы, пакуль наладжваліся стасункі з Захадам, гарадское кіраўніцтва пачало прыслухоўвацца да экспертызы краязнаўцаў.

Ад часу да часу перавагу мела жаданне гарадскога кіраўніцтва зарабіць грошай у бюджэт на пабудове чарговога гандлёвага цэнтра. Тады з меркаваннем краязнаўцаў наконт неабходнасці захавання аб’ектаў гісторыка-культурнай спадчыны не лічыліся.

Глядзіце яшчэ: Калекцыя Кулевіча: Якія фота старога Гродна можна набыць на аўкцыёнах

Негледзячы нават на тое, што гродзенскія ўлады ўсяляк імкнуліся паказаць супольнасці, што іх рашэнне прымаецца выключна на падставе іх уласных меркаванняў, да грамадзянскай супольнасці прыслухоўваліся нават у самыя складаныя часы. Калі Мечыслаў раскрывае ў сваіх артыкулах зусім ужо відавочныя хібы ў кіраўніцтве спадчынай, іх бяруцца выпраўляць.

Палітыка спадчыны і шырокая грамадская супольнасць

У адным з выпускаў, дзе нашым экспертам быў мастацтвазнаўца Сцяпан Стурэйка, мы прыйшлі да высновы, што лёс гісторыка-культурнай спадчыны — справа гараджан, і яны мусяць прымаць рашэнне.

Мечыслаў Супрон з такім меркаваннем не згодны. Ён лічыць, што рашэнне па ключавых гарадскіх помніках мусяць прымаць дасведчаныя людзі з адмысловай адукацыяй. На абывальніцкім узроўні бывае цяжка разабрацца, які аб’ект сапраўды мае мастацкую ці гістарычную значнасць, а які - не.

Краязнаўцы на чужыне

Фінальнае пытанне да Мечыслава Супрона ў падкасце: ці можна заставацца краязнаўцам, калі не жывеш у горадзе, які даследуеш? У Мечыслава ёсць такая магчымасць: ён апрацоўвае запісы, здабытыя падчас жыцця ў Гродне, і працуе над кнігай.

У той жа час, ён зараз не імкнецца рабіць тэматычныя артыкулы і допісы, бо лічыць, што беларусы маюць куды большыя праблемы, чым пытанні захавання спадчыны.

Глядзіце таксама: Валанцёры распрацоўваюць аплікацыю, каб расказаць пра свой горад