Капітальны рамонт правядуць у турме № 1 Гродна. Работы павінны выканаць, не спыняючы выкарыстанне аб’екта. Сярод іншага, заменяць вентыляцыю — папярэдняя не адпавядала нормам. Хацелі дэмантаваць коміны на гарышчы — але гэтага не дазволіла рабіць Міністэрства культуры. Журналісты Hrodna.life вывучылі будаўнічы праект і разабраліся, што менавіта адрамантуюць на гістарычным аб’екце.
Упраўленне капітальнага будаўніцтва Гродзенскага аблвыканкама выбірае падрадчыкаў для рамонту. Ён абыйдзецца ў 557 803 рублёў з рэспубліканскага бюджэту. Работы правядуць з 23 сакавіка па 23 чэрвеня 2023 года.
Да гэтага правялі агульнае абследаванне. Праектную дакументацыю ў 2021 годзе распрацаваў «Гроднажылбуд». Распрацоўка абышлася ў 38 800 рублёў.
Вентыляцыя не адпавядала патрабаванням
У турме тры паверхі і адзін — падземны. Агульная плошча — 3500 кв. м. Cцены зроблены з цэглы, год пабудовы ў дакументах — 1688. Ёсць тунэль. Згодна з дакументамі, 1335 кв.м. адведзена пад камеры, 1230 — пад адміністрацыйныя памяшканні, 26 — пад гандлёвыя. 15 кв. м. займаюць памяшканні аховы здароўя, 116 — адукацыйныя, 26-культурна-асветніцкія. 69 кв. м. адведзены пад лазню.
Дахавае пакрыццё з азбестацементавых лістоў заменяць на фальцавое металічнае. Пры рамонце даху зладзяць слыхавыя вокны. Цалкам заменяць элементы кроквеннай сістэмы. Таксама адрамантуюць і адновяць профіль дахавага карніза. Яго афарбуюць сіліконавай фарбай.
Неабходная замена вадасцёкавай сістэмы. Пры абследаванні выявілі дэфармацыю і адсутнасць асобных элементаў вадасцёкавых труб, паражэнне металічных труб і жолабаў карозіяй. Фізічны знос вадасцёкавай сістэмы — 60−70%. Пры рамонце зробяць вонкавы арганізаваны вадасцёк.
Вентыляцыю корпуса выканаюць па асобным праекце мадэрнізацыі інжынерных сетак. Восевыя вентылятары ўсталююць у слыхавых вокнах гарышча, закрытых з вонкавага боку дэкаратыўнай кратамі. Будзе працаваць сістэма паветраводаў з высновай іх на гарышча і падключэннем да восевым вентылятарам. Да гэтага прыток паветра быў неарганізаваным — праз адкрытыя праёмы ў вонкавых сценах камер і дапаможных памяшканняў. Яны не адказвалі нарматыўным патрабаванням. Але скаргаў, паводле дакументаў, на працу вентыляцыі не паступала.
Афарбуюць фасады
Цагляны мур апорных слупоў і дахавага карніза адновяць з ужываннем цэглы ад разборкі. Ён будзе на вапнава-цэментавым растворы са складам, блізкім да аўтэнтычнага. Гэтак жа адновяць вонкавае аздабленне сцен будынка. Фасады афарбуюць з ужываннем адмысловых складаў, прызначаных для правядзення рэстаўрацыйных работ па багатым вапнай падставах.
Размешчаныя на гарышчы коміны планавалі дэмантаваць да ўзроўню падлогі, але гэтага не дазволіў Мінкульт. Таму застанецца ўладкаваць падлогу гарышча, замяніць частку трубаправода сістэмы ацяплення і вывезці назапашанае смецце.
Забеспячэнне безбар’ернага асяроддзя не прадугледжана. Хоць адбываць пакаранне альбо ўтрымлівацца ў СІЗА могуць фізічна аслабленыя асобы.
Дазвол Міністэрства культуры
На працы ёсць дазвол Міністэрства культуры ад 9 лютага 2021 года.
Турма размяшчаецца па вул. Кірава, 1 у былым кляштары езуітаў. Ён з’яўляецца матэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасцю катэгорыі «2». Таму кіраваць рэстаўрацыйнымі працамі і распрацоўкай навукова-праектнай дакументацыі павінен спецыяліст з адпаведным сведчаннем. У Гродне ім стала архітэктар Алена Шчасная.
Праектныя рашэнні павінны прадугледжваць захаванне адметных асаблівасцей аб’екта і выконвацца на падставе матэрыялаў навукова-даследчых работ.
Як гэта паўплывае?
Вадасцёкавую сістэму трэба зладзіць так, каб не пагоршыць умовы ўспрымання помніка архітэктуры. Колер карніза трэба выбраць да пачатку працы. Тынкоўку карніза трэба аднавіць без фінішнага шпаклявання для захавання гістарычнай фактуры элемента фасада.
Гістарычныя коміны — закансерваваць і захаваць, а не дэмантаваць.
Чытайце таксама:
