У Беларусі ўвялі новую сістэму рэгулявання цэнаў на беларускія і імпартныя тавары. Прынцыпы выкладзены ў пастанове Рады міністраў Беларусі № 713 ад 19 кастрычніка. Для 370 тавараў устаноўлены гранічныя надбаўкі, а для павышэння коштаў трэба будзе атрымліваць дазвол у мясцовай улады і дзяржаўных органаў. Пры гэтым вытворцам, імпарцёрам і гандлёвым арганізацыям патрэбна будзе даць абгрунтаванне для падаражэння.
Як будуць ўзгадняць цэны
Працэдура ўзгаднення для павышэння адпускной цаны не можа перавышаць 10 рабочых дзён. Для тавараў, якія хутка псуюцца — 5 працоўных дзен.
Дзяржаўныя прадпрыемствы або ўстановы павінны атрымліваць дазвол у адпаведных дзяржаўных органаў. Для спрашчэння працэсу яны змогуць ствараць спецыяльныя камісіі, часцей за ўсё з прадстаўнікамі прафсаюзаў, заўважыў Myfin.
Юрыдычным асобам і індывідуальным прадпрымальнікам дазволы на падвышэнне коштаў будуць выдаваць мясцовыя аблвыканкамы або Мінгарвыканкам.
Сярод прычын адмовы можа быць недахоп дакументаў або «недастатковае эканамічнае абгрунтаванне» новай адпускной цаны. Кошты ў замежнай валюце трэба будзе пералічваць паводле курсу Нацбанка на дату апрыходавання тавараў імпарцёрам.
Узгадненне ня спатрэбіцца, калі:
- цана павялічылася прапарцыйна павышэнню ставак тарыфаў, падаткаў, кошту сыравіны, матэрыялаў і камплектуючых, уключаных у сабекошт прадукцыі;
- цану вяртаюць на ранейшы ўзровень пасля зніжак і акцый;
- дамова заключаецца з новым пакупніком;
- кошт змяняецца да ўзроўню, які быў да ўступлення ў сілу пастановы (19 кастрычніка).
- гэта новы спажывецкі тавар, цану на які вытворца павялічыў у межах дазволенай надбаўкі ў 10% .
Таксама не прыйдзецца ўзгадняць цэны на ўжываныя тавары, у крамах бяспошліннага гандлю, тавараў, што выкарыстоўваюцца ў працэсе вытворчасці, для прадукцыі грамадскага харчавання, тавараў ваеннага прызначэння і тых, цэны на якія ўжо рэгулююцца.
Паводле спісу — надбаўкі ад 15 да 60%
Да дакумента прыкладзены спіс з 370 таварных пазіцый, для якіх устаноўлены гранічныя надбаўкі для імпарцёраў і гандлю. Надбаўкі магчымыя ў межах ад 15% да 60%.
З прадуктаў у спіс увайшлі мяса, рыба, малако і малочныя прадукты, сыры, алей, хлеб, крупы, кандытарскія вырабы, гародніна і садавіна, безалкагольныя напоі і іншае. З нехарчовых тавараў - тканіны, адзенне, абутак, мэбля, дываны, тэкстыль, посуд, электратавары, тэлевізары, будаўнічыя матэрыялы, галантарэя, аўтамабілі і запчасткі, матацыклы, друкаваныя выданні, бытавая хімія, парфумерыя і касметыка, канцылярскія прыналежнасці, папера і іншае.
Забарона экспарту і максімальныя цэны на прадукцыю сельскай гаспадаркі
Дзяржорганы абавязаныя будуць забяспечваць унутраны рынак пастаўкамі беларускіх тавараў «пад поўную патрэбу». У выпадку неабходнасці для гэтага яны могуць прапаноўваць абмежаваць экспарт.
Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання ўсталюе гранічныя максімальныя цэны на сыравіну ў гэтай галіне — ад збожжа да яек і жывёлы.
Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю, Міністэрства эканомікі, Міністэрства фінансаў, Міністэрства працы і Белстат сумесна павінны зацвердзіць парадак разліку сабекошту прадукцыі, які будзе прымяняцца пры цэнаўтварэнні.
Вытворцаў, імпарцёраў, нарыхтоўчых і занятых захоўваннем таварных стабфондаў арганізацый абавязалі рыхтаваць эканамічныя абгрунтаванні адпускных коштаў. Максімальныя аптовыя скідкі могуць быць толькі 10%.
З 1 студзеня 2023 года дамовы бартэру можна будзе заключаць толькі арганізацыям у рамках холдынгу, экспарцёрам і іншым юрыдычным асобам па ўзгадненні з дзяржаўнымі органамі.
Таксама ўведзена забарона выплачваць бонусы і іншыя ўзнагароды па прасоўванні тавараў у гандлі пры пастаўках вытворцамі беларускай прадукцыі.
Крыміналкі за цэны і інфляцыя
Рост цэнаў у Беларусі забаранілі з 6 кастрычніка 2022 года. За парушэнне забароны прадаўцоў затрымліваюць, заводзяць крымінальныя справы. За пакаранні адказваюць Генеральная пракуратура і Камітэт дзяржаўнага кантролю. Цэны кантралюе працоўная група пад кіраўніцтвам Наталлі Качанавай. У яе ўвайшлі прафсаюзы, дэпутаты і сенатары.
За год — з верасня 2021 па жнівень 2022 года — мяса падаражэла амаль на 18%, алкаголь на 16%, малако на 13,5%. З сакавіка 2021 года ўлады Беларусі спрабавалі замарозіць кошты на некаторыя прадукты. Рост коштаў на тавары першай неабходнасці не павінны быў перавышаць 0,2% на месяц (гэта значыць 2,4% на год). У спіс трапіла 57 тавараў. У снежні 2021 года спіс скарацілі да 29 пунктаў. З сацыяльна значных прыбралі рыс, грэчку, соль, бескасцёвае мяса, каўбасу, агуркі, памідоры, гарбату. На астатнія прадукты дазволілі падымаць кошты ад 0,3 да 0,9 адсоткаў на месяц.
У верасні 2022 г. гадавы прырост спажывецкіх паводле дадзеных Нацыянальнага статыстычнага камітэта Беларусі склаў 17,4%. Базавая інфляцыя адносна адпаведнага месяцу папярэдняга года склала 20%.
Чытайце таксама:
