Ураджэнец Гродна Віталь Патліс напісаў кнігу «HOMO CARCERE. Чалавек у турме». Твор грунтуецца на асабістым вопыце аўтара. Віталь год правёў у розных турмах Расіі, даўжэй за ўсё — у «Бутырцы». Пасля абскарджання крымінальнай справы Патліс пакінуў Расію. Вярнуцца ў Беларусь ён таксама не можа — паводле яго слоў, у роднай краіне мужчыне таксама пагражае крымінальны пераслед.
У «дысідэнцкай» кнізе Віталь распавядае аб праваахоўнай сістэме як Расіі, так і Беларусі. У ёй ён, акрамя іншага, цытуе Бабарыка і разважае пра Лукашэнку. «Кніга — пра тое, што адбываецца ў грамадстве, што робяць з намі сённяшнія дыктатары, як выжыць, калі раптам ты трапіў у турму», — распавёў Віталь.
«Гэта яркая гісторыя аб асобах з вялікай і малой літар, аб гонары і паскуддзі. Аб свабодзе ў несвабодзе і супрацьстаянні чалавека з сістэмай. Яна можа паўтарыцца з кожным, але справа кожнага — быць гатовым да ўсяго і заўсёды», — апісвае кнігу аўтар.
Віталь Патліс — ураджэнец Гродна. Займаецца інтэрнэт-маркетынгам і продажамі, камерцыйным і кіраўніцкіх кансалтынгам, ментарствам і фінансаваннем стартапов. У Беларусі быў генеральным дырэктарам барысаўскага «Паліміз», камерцыйным дырэктарам «Evipack Industries», намеснікам генеральнага дырэктара першай хімічнай карпарацыі ў Маскве.
Ад Гродна да кіравання 47 расійскімі заводамі
Віталь, з ягоных слоў, пачынаў як «хлопчык на пабягушках» у гродзенскай фірме «Экслюзив», дарос да камерцыйнага дырэктара. Сышоў у «Амазис» — пры ім гродзенская кампанія стала працаваць на ўсю Беларусь. Кіраваў прадпрыемствамі Evipack Industries, «Паліміз». Пасля гэтага з’ехаў у Маскву, дзе кіраваў канцэрнам першай хімічнай карпарацыі. Ён уключаў 47 заводаў па ўсёй Расіі, якія належалі кіруючай кампаніі аднаго з самых буйных банкаў у РФ — «Промсвязьбанк». Банк потым нацыяналізавалі, а заводы прадалі з малатка паасобку. Так Віталь застаўся без працы, а потым запусціў некалькі сваіх праектаў.
— Я — з тых дырэктараў, якія прайшлі ўвесь шлях ад пачатку да канца. Гэта, вядома, дапамагло ў далейшым паспяхова бачыць усе бізнес-працэсы новых прадпрыемстваў, куды я прыходзіў, і разумець іх, ведаць знутры і ўмець імі кіраваць, — распавёў Віталь Hrodna.life.
Крымінальная справа
Віталя Патліса абвінавацілі ў тым, што ён нібыта не выканаў дзяржаўны кантракт па пастаўцы хмызняковых дрэў — не пасадзіў 5000 кустоў. Пры гэтым акт выкананых работ адміністрацыя Новай Масквы падпісала. Спаганяць грошы ці прад’яўляць прэтэнзіі не сталі — распачалі крымінальную справу.
«Крымінальная справа была для мяне велізарным шокам. Таму што на самой справе гэта чысцейшыя грамадзянска-прававыя адносіны», — распавёў Віталь.
Віталь лічыць, што стаў ахвярай у барацьбе за ўладу некаторых маскоўскіх чыноўнікаў. Пасля гэтага абвінавацілі і некалькі іншых чыноўнікаў, якія прэтэндавалі на пасаду кіраўніка адміністрацыі.
Быў упэўнены, што апраўдаюць, але атрымаў тры гады
Крымінальную справу вялі паўтара года. Недзяржаўная экспертыза ў адной з фірмаў выявіла шкоду ў 2,5 млн рублёў. Віталь атрымаў пакаранне па арт. 159 ч. 4 КК РФ — «Махлярства, здзейсненае арганізаванай групай альбо ў асабліва буйным памеры або пацягнула пазбаўленне права грамадзяніна на жылое памяшканне».
— Я быў упэўнены ў апраўдальным прысудзе, таму што мы ў пух і прах разграмілі ўсіх сведак абвінавачвання ў судзе, даказалі, што ўсе хлусяць, блытаюцца ў паказаннях. Эксперт, якая нават не працуе ў фірме, якой замовілі рабіць экспертызу, таксама прыйшла ў суд. < … > І суддзя на гэтую левую фірму спасылаецца ў прысудзе і выносіць мне абвінаваўчы прысуд. Не зважаючы на дзве экспертызы паважаных экспертных арганізацый, якія паказалі на поўную адсутнасць шкоды! — распавёў Віталь. — Калі б я ведаў, што будзе «пасадачны» прысуд, я б сеў на самалёт і з’ехаў з гэтай дзяўбанай краіны. Таму што ў мяне непаўнагадовае дзіця, якое я выхоўваю адзін, і мне стрэс і дзіцяці абсалютна не патрэбны быў.
Віталя асудзілі на тры гады калоніі агульнага рэжыму — на яго проста ў зале суда надзелі кайданкі і змясцілі ў СІЗА. Ён напісаў апеляцыю. За час чакання Патліс пабываў у Бутырцы, СІЗА Калугі, СІЗА Бранска. У зняволенні ён прабыў год і тры месяцы — амаль палову тэрміну, да якога яго прысудзілі. Прысуд адмянілі - справу вярнулі на дарасследаванне. Віталь хацеў судзіцца далей і даказваць праўду. Знаёмыя юрысты параілі Віталю з’ехаць. Маўляў, артыкул прадугледжвае да 10 гадоў пазбаўлення волі — яго ўсё яшчэ могуць асудзіць.
«Было страшна ўсё гэта прыняць, усвядоміць. Страшней за ўсё — у адзін чамадан спакаваць сваё жыццё за 46 гадоў, сесці ў самалёт і паляцець невядома куды».
Могуць судзіць і па іншых артыкулах
У турме Патліс «зарабіў» арытмію сэрца. За гэты час дачка скончыла ліцэй — жыла адна ўвесь год у Маскве. «Я ніяк не мог сесці ў турму — хай нават на паўгода ці год. У мяне бацькам 74 года. Я забараніў катэгарычна казаць ім, што я знаходжуся ў турме, таму што не хацеў браць грэх на душу. Яны б не перанеслі гэта. Дачка ўвесь гэты час намагалася праўдамі-няпраўдамі [схаваць інфармацыю]».
Акрамя гэтага, Патліса могуць судзіць па арт. 319 «Абраза прадстаўніка ўлады» і 280.3 КК РФ «Публічныя дзеянні, накіраваныя на дыскрэдытацыю выкарыстання Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі». У Беларусі за кнігу і публікацыі ў сацсетках — паводле арт.342 ч. 1 КК РБ «Арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх», арт. 368 ч. 1 «Абраза прэзідэнта Рэспублікі Беларусь», арт. 130 ч. 1 «Распальванне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай альбо іншай сацыяльнай варожасці або варажнечы». Так яму перадалі знаёмыя юрысты.
Кніга на рэальных падзеях
Кніга не аб расійскай турме, а пра лёсы людзей, распавёў Віталь. Ён пачаў яе пісаць яшчэ ў зняволенні і перадаваў нататкі праз адваката. «Чаму б не напісаць кнігу, якая будзе распавядаць пра тое, што: ніколі не лічыце людзей, якія сядзяць у турме, бандытамі і злачынцамі — раз; „от тюрьмы и от сумы не зарекайся“ — два; паказаць, якія нечалавечыя ўмовы ўтрымання зняволеных — часам тых, якія яшчэ не асуджаныя, ну, і выхаванне грамадзянскай супольнасці - тры».
У кнігі ёсць дысклеймер: «заснавана на рэальных падзеях. Імёны персанажаў зменены. Усе персанажы з’яўляюцца выдуманымі, і любое супадзенне з людзьмі, якія рэальна якія жывуць або жылі, выпадкова». У адваротным выпадку кнігу не выпусцяць. Віталь мяркуе, што людзі, якія пазнаюць сябе, могуць падаць у суд на выдавецтва за паклёп. Некаторыя прозвішчы ён змяніў. «Я моцна не выдасканальваўся. Не баяўся, што рэальных герояў пазнаюць. Я хацеў бы, каб іх даведаліся, даведаліся, што яны робяць і каб краіна ведала сваіх герояў».
Чытайце таксама: Замест Парыжа паедзе на"хімію". Гродзенскі айцішнік Глеб Койпіш распавёў, чаму навучыўся ў турме і навошта там патрэбная канферэнц-зала
«Кніга цікавая, якая мае права стаць бэстсэлерам, але ўлічваючы сённяшнюю сітуацыю ў краіне, мы не хочам стаць інаагентамі, адпаведна, вымушаныя вам адмовіць у друку», — працытаваў Патліс адказы ад выдавецтваў.
У выніку ён апублікаваў электронную версію кнігі. Яе можна знайсці на Litres альбо на сайце аўтара.
«Многія здрадзілі мяне»
Цяпер Віталь прыдумляе праекты, сумуе па Радзіме і піша другую кнігу — пра эміграцыю.
«Мы пакуль на поўдні Францыі. Дзе буду заўтра — не ведаю. Кіраваць бізнэсам на дыстанцыйцы таксама стала складана, праз тое, што Расію ўсюды пасля вайны заблакавалі. Я шмат чаго страціў. Многія здрадзілі мне пасля турмы — тыя, хто са мной працаваў і супрацоўнічаў».
Чытачы: «Пасля прачытання захочацца пакаваць валізкі»
«Сучасны, дзёрзкі, па добраму „злы“ раман аб мінулым і будучыні, аб сяброўстве і здрадзе, аб новай сістэме кіравання грамадствам, якая зараджаецца, заснаванай на сацыяльным тэроры і квазіідэалогіі» — напісаў у водгуку на кнігу на платформе Litres чытач lexxx_a.
«Асцярожна, пасля чытання захочацца неадкладна пакаваць валізкі. У кнізе апісаны жывыя эмоцыі чалавека, якога загналі ў кут рэаліі сучаснай Расіі», — напісаў mf39 311 751 649 586 144.
«Выпадкова запампаваў, трапілася спасылка ў Instagram, зацягнула так, што праехаў сваю станцыю метро, спазніўся на працу», — напісаў карыстальнік «Сяргей Іваноў».
