Грамадскае аб’яднанне «Таварыства польскай культуры на Лідчыне» знаходзіцца ў працэсе ліквідацыі з 1 сакавіка 2022 паводле рашэння Гродзенскага абласнога суда. Інфармацыю пра гэта размясцілі на сайце Адзінага дзяржаўнага рэестра. Арганізацыя займалася захаваннем гістарычнай памяці ў рэгіёне. Яе члены ўсталёўвалі мемарыяльныя дошкі ў памяць аб удзельніках паўстання 1863 года і даглядалі магілы польскіх салдат розных часоў.
Пазоўнікам па справе было Галоўнае ўпраўленне юстыцыі Гродзенскага аблвыканкама. Суддзя — Людміла Малючок. Абставіны справы аб ліквідацыі невядомыя.
Раённае грамадскае аб’яднанне заснавалі ў 1995 годзе для «грамадскага і культурнага развіцця грамадзян польскай нацыянальнасці». Юбілей у 2016 годзе аб’яднанне адзначыла ў вялікай зале Палаца культуры Ліды. На той момант у шэрагах таварыства было каля 120 чалавек. Яны былі ў арганізацыі па 20 гадоў.
Чым займалася грамадства?
Дзейнасць арганізацыі распаўсюджвалася не толькі на тэрыторыю сучаснага Лідскага раёна, але і на суседнія Шчучынскі, Воранаўскі, Іўеўскі раёны, якія ўваходзілі раней у склад Лідскага павета.
Адным з асноўных напрамкаў дзейнасці было ўвекавечанне памяці вядомых палякаў.
«Да прыкладу, з нашым удзелам адкрыты музей вучонага Ігната Дамейкі ў Крупаўскай школе, усталяваны памятны знак у Заполлі, дзе Дамейка некаторы час жыў. У Лідзе, Ваверцы, Жалудку і Ішчалне з нашай дапамогай устаноўлены мемарыяльныя дошкі ў памяць аб ксяндзах-удзельніках паўстання 1863 года. У Васілішках Шчучынскага раёна, зноў жа з нашай дапамогай, устаноўлена мемарыяльная дошка ў памяць аб музыку Чэславе Нэмэне. Даглядаем магілы польскіх жаўнераў розных часоў, удзельнічалі ў рэканструкцыі вайсковых могілак, на якім пахаваныя лётчыкі лётнай часткі, якая базавалася ў Лідзе ў 20−30-я гады», — распавядаў lidanews. by старшыня арганізацыі Аляксандр Калышка.
Актывісты арганізацыі працавалі з дзецьмі і дапамагалі вывучаць польскую мову, гісторыю Польшчы. Арганізоўвалі экскурсіі па памятных месцах у Беларусі, у Польшчу, Літву, да берагоў Балтыйскага мора, у Прагу, Парыж. Арганізацыя дапамагала з арганізацыяй выступленняў ансамблю польскай песні «Крэсовяцы» і супрацоўнічала з газетай «Ziemia Lidzka». Актывісты выдалі каля 15 краязнаўчых кніг агульным накладам каля 8−9 тысяч асобнікаў. Праводзілі ў Лідзе з’езды палякаў Лідчыны.
Каля 20 арганізацый ліквідавалі ў Гродне
Летам 2021 года ў Беларусі пачаліся ліквідацыі дзесяткаў грамадскіх арганізацый. На канец 2021 года больш за 10 арганізацый у Гродне ліквідавалі па рашэнні суда, сем — па рашэнні выканкамаў, некаторыя пачалі працэс ліквідацыі самастойна. Многія арганізацыі не былі звязаны з палітыкай, а займаліся настольнымі гульнямі, развіццём спорту і інфраструктуры, адукацыяй.
