Спадчына

Вяртанне легенды: у Гродне на выставе пакажуць ровары «Нёман»

3 верасня ў Цэнтры гарадскога жыцця (Кірава, 3) адкрыецца выстава «Ровары дзядзькі Андрэя». Беларускі калекцыянер Андрэй Камоскі прадставіць сваю калекцыю двухколавага транспарту. Некаторыя ровары былі выпушчаныя ў нашым горадзе яшчэ да пачатку Другой сусветнай вайны.

Выстава перш за ўсё прысвечана 90-годдзю пачатку прыватнай вытворчасці ровараў у Гродне [рэгістрацыі ў польскім гандлёвым рэестры — рэд.] завода «Нёман». Першая мадэль пад маркай NSG, як мяркуецца, расшыфроўваецца як Nochum Starowolski Grodno.

У Андрэя чатыры з 12 мадэляў усяго асартыменту даваеннага «Нёмана». Калекцыянер мяркуе, што сёння гэта, магчыма, самая вялікая падборка ў Беларусі. У Гродне ён прадставіць як ровары «Нёман», так і іншыя мадэлі. Сярод іх будуць дзіцячыя, а таксама розныя аксэсуары на двухколавы транспарт.


Калекцыянер з Мінска збірае міжваенныя ровары «Нёман» і хоча выставіць іх у Гродне


Андрэй спадзяецца, што на выставу ў Цэнтр гарадскога жыцця прыйдуць і тыя гродзенцы, якія распавядуць яму нешта цікавае пра ровары «Нёман», тое што ён не ведае. Таксама калекцыянер плануе ў Гродне адшукаць новыя экспанаты для будучай выставы.

Андрэй з часткай сваіх ровараў

Даведка

«Крэсова фабрыка ровараў і матацыклаў „Нёман“» (па-польску «Niemen») — так гучала назва аднаго з вядучых прадпрыемстваў Гродна ў міжваенны час. Гісторыя завода пачалася ў 1894 годзе, калі браты Лазар і Нохум Старавольскія, а таксама Ісаак Піваварскі, заснавалі завод металічных вырабаў, які меркавана знаходзіўся на сучаснай вуліцы Маладзёжнай. Тут у сярэдзіне 1920-х гг ужо існавала краму Старавольскіх, дзе прадавалі ровары фірмы «Durkopp» і іншых марак, швейныя машынкі «Pfaff», «Амега» і іншыя.

Пачатак вытворчасці ровараў прадпрыемства Старавольскіх і Піваварскага датуецца 17 ліпеня 1926 года. У пачатку 1930-х гг Нохум Старавольскі, які да таго часу ўжо стварыў акцыянернае таварыства, планаваў пашырэнне свайго прадпрыемства. У пачатку 1931 года ён купіў будынак на вуліцы Брыгіцкай, 20 (сучасная Карла Маркса) і перабудаваў яго пад завод па выпуску ровараў. Нохум узначаліў прадпрыемства, а яго сын быў галоўным інжынерам. У 1936 годзе ў Гродне было выпушчана каля 10 000 ровараў. На іх рамах была выява новага замка і надпіс «Niemen». На прадпрыемстве працавала каля 100 чалавек.

Гродзенскія ровары па сваёй канструкцыі былі якаснымі копіямі найлепшых нямецкіх мадэляў, але з некаторымі адрозненнямі. У 1936 годзе Старавольскі ўзяліся за вытворчасць матацыклаў, якія выпускалі да 1939 года.

Пасля Другой сусветнай вайны на гэтым прадпрыемстве выраблялі агрэгаты для аўтамабіляў, а ў 1970-х гг завод перавезлі на вуліцу Карбышава. У 2005 годзе будынак былой фабрыкі Старавольскіх разбурылі. Сёння ў Гродне амаль нічога не нагадвае пра знакамітую вытворчасці ровараў і матацыклаў у міжваенны час.

Падзяліцца

Апошнія запісы

Два падлеткі са Слоніма атрымалі крымінальную справу — за што?

Два хлопцы са Слоніма, узростам 14 і 15 гадоў, атрымалі крымінальны артыкул за хуліганства, здзейсненае…

19 верасня 2024

Стала вядома, колькі будзе каштаваць кватэра ў новым мікрараёне «Вясенні»

Дом у раёне вуліц Каліноўскага і Вясенняй, які пачалі будаваць у пачатку верасня, плануюць здаць…

19 верасня 2024

Гродзенцы абурыліся з-за платнай паркоўкі ля адной з новабудоўляў - $ 2000 за месца

Канфлікт разгарнуўся вакол паркоўкі ў новым доме на вуліцы Савецкіх пагранічнікаў. Гродзенцы абураны тым, што…

19 верасня 2024

Пад Гроднам прадаюць гатовы бізнес па вырошчванні дурніц

Фермерская гаспадарка знаходзіцца ў вёсцы Пальніца, што ў 23 кіламетрах ад Гродна. Гаспадарка дзейнічае —…

19 верасня 2024

У Швейцарскай даліне з’явілася новая сцежка. Куды яна вядзе?

На ўчастку ад вуліцы Мітрапаліта Філарэта да прыпынку «Цэнтр занятасці» на вуліцы Дзяржынскага амаль скончылі…

18 верасня 2024

Прадзюсарскі цэнтр, які няўдала судзіўся з Бондаравай, абскардзіў рашэнне суда (абноўлена)

ТАА "Флагман М'юзік" не пагадзілася з адмовай у іску аб абароне дзелавой рэпутацыі да актывісткі…

18 верасня 2024