Навіны

Самы стары гарадскі помнік. Як адкрывалі бюст Элізы Ажэшкі 90 гадоў таму

У Гродне другі тыдзень абмяркоўваюць ідэю пераносу помніка Элізы Ажэшкі ў іншае месца, якую агучыў дэпутат гарсавета Сяргей Каляда. Гарадскія ўлады плануюць вынесці гэтае пытанне на абмеркаванне грамадскасці. Бюст Ажэшкі, пра які паўсталі спрэчкі - самы стары гарадскі помнік, яго ўрачыста адкрылі 90 гадоў таму, і, дарэчы, ужо пераносілі.

Так адкрывалі помнік. Фота: nac.gov.pl
Да Другой сусветнай ён стаяў у гарадскім парку, недалёка ад Тэатра лялек, піша t*t.by. Гараджане скульптуру называлі ласкава — «матулька». А паставілі яго ў 1929 годзе. Ініцыятарам выступіў магістрат горада. Нават правялі конкурс. Аўтарам помніка пісьменніцы стаў выпускнік Варшаўскай акадэміі мастацтваў Рамуальд Зерых.


«Няма куды грошы падзець?» Экскурсаводы абурыліся ідэяй перанесці помнік Ажэшкі


Урачыстае адкрыццё помніка Ажэшкі. Фота: nac.gov.pl

Помнік урачыста адкрылі 20 кастрычніка 1929 года ў скверы на тагачаснай плошчы Тэатральнай. Мяркуючы па фатаграфіях, зробленым падчас урачыстасці, на адкрыццё сабраўся ледзь не ўвесь горад. У мерапрыемстве ўдзельнічалі тагачасны беластоцкі ваявода Караль Кірсцен, маршалак польскага сената Юльян Шыманскі, гродзенскі стараста Жигмунт Рабачкевіч, віленскі ваявода Жыгмунт Бячковіч, прафесары, выкладчыкі польскіх універсітэтаў, вайскоўцы, сьвятары і інтэлігенцыя горада.

Фотаздымкаў, вядома, захавалася вельмі мала. Некаторыя з іх можна знайсці на сайце Нацыянальнага лічбавага архіва Польшчы.


«Калі перанясем, тады зможам аднавіць дамы на Басняцкай». Гісторык Ян Лялевіч пра перанос помніка Ажэшкі


Фота: nac.gov.pl
Фота: nac.gov.pl

Пад час вайны помнік знік. Потым яго знайшлі на адных з могілак Гродна. Ёсць легенда, што так гараджане хавалі бюст ад фашыстаў. Праўда, ёсць і іншая версія — немцы проста вывезлі непатрэбны пастамент з цэнтра горада.

Аднавілі помнік у 1947 годзе на тым месцы, дзе ён і знаходзіцца да цяперашняга часу.

Падзяліцца

Апошнія запісы

У Гродне з’явіцца больш пляцовак для выгулу сабак

Плануецца, што ў кожным раёне з’явіцца па дзве новыя пляцоўкі для выгулу хатніх жывёл. Адпаведны…

22 лістапада 2024

Гродзенскага актывіста Ежы Грыгенчу завочна асудзілі на 6 гадоў калоніі

Гродзенскі абласны суд прызнаў Ежы Грыгенчу вінаватым паводле чатырох крымінальных артыкулаў. Яму прызначылі шэсць гадоў…

21 лістапада 2024

Блогер з Гродна Аляксей Саўко з’явіўся ў майцы «Команда Путина»

Блогер з Гродна Аляксей Саўко з ростам у 136 см апублікаваў фота ў футболцы “Команда…

21 лістапада 2024

У Гродне з’явіўся першы 3D-экран — яго размясцілі на фасадзе Triniti

Экран вышынёй 7 метраў з’явіўся на фасадзе гандлёва-забаўляльнага цэнтра Triniti на праспекце Янкі Купалы. Гэта…

21 лістапада 2024

Белстат: Турыстаў у Гродзенскай вобласці стала менш у 20 разоў. Тлумачым, чаму насамрэч сітуацыя значна лепш

Гродзенская вобласць страціла лідарскую пазіцыю па колькасці арганізаваных турыстаў. Цяпер сярод найбольш папулярных напрамкаў —…

21 лістапада 2024

КДБ увёў у Гродне рэжым контртэрарыстычнай аперацыі

Аперацыя праводзіцца на тэрыторыі Гродна і Гродзенскага раёна ў рамках камандна-штабных вучэнняў сілавікоў. На час…

21 лістапада 2024