Гісторыя адраджэння Лідскага замка прымусіла прадпрымальніка Генадзя Конана заняцца пошукам аб’екта, які мог бы стаць добрым дадаткам да ўжо існуючага турыстычнага прадукту. Доўга і далёка шукаць не прыйшлося. Літаральна за 15 кіламетраў ад Ліды ў аграгарадку Дворышча шмат дзесяцігоддзяў руйнаваўся ўнікальны вадзяны млын, піша «СБ — Беларусь Сегодня».
Генадзь Конан запрашае на экскурсію. Мінулым лідскай зямлі ён захапіўся нечакана для сябе, убачыўшы аб’яву аб продажы старадаўняга млына за адну базавую велічыню. З таго моманту прайшло ўжо тры гады. З дарогі старадаўні млын выглядае як міні-замак, акружаны з усіх бакоў вадой. Калісьці тут былі палац, сядзіба, карчма, бровар, вежа, ледавік, стайня і млын.
— Яшчэ пару гадоў таму млын ўяўляў сабой толькі каменныя сцены, — паказвае на свае ўладанні прадпрымальнік. — Пакуль грошы толькі ўкладваюцца. Але, як вы разумееце, любыя ўкладанні накіраваны на атрыманне прыбытку. У дадзеным выпадку «адбіць» грошы хутка не атрымаецца. У эксплуатацыю будынак яшчэ не здадзены. Але з чэрвеня мы актыўна працуем на аб’екце. Сёння вечарам чакаем аўтобус з польскімі турыстамі, для якіх зробім касцюміраванае шоу. Каб зарабляць, аб’ект павінен працаваць штодня. Хацелася б, каб у гэтым годзе затраты зраўняліся з прыбыткам. Пакуль жа фірма «у рабстве» каля млына.
— Чым яна цікавая?
— Цяпер самі ўсё ўбачыце, — паказвае Генадзь Конан на шкляную падлогу ў цэнтры вялікага пакоя з разьбяной драўлянай мэбляй. — У падвале будынку хутка будуць ўстаноўлены колы вадзянога млына, які прыводзіўся ў рух цэчэннем ракі. Падчас рэстаўрацыі пастараліся захаваць аўтэнтычнасць будынка, хоць аб’ект не мае гісторыка-культурнай каштоўнасці. Усё тут, нават мэбля, робіцца рукамі маіх работнікаў, якія сумяшчаюць функцыі будаўнікоў і аніматараў. Праходзяць канцэрты, на ўра ідзе монаспектакль Івана Кірчука «Дарожка мая». Вельмі актыўна супрацоўнічаем з нашым знакамітым земляком.
— Гэта Пражора, гэта Хуліган, — паказвае уладальнік млына на дзіўных кудлатых істот. — У кожнага свой характар. Чамусьці ўсе знаёмыя з грэцкай міфалогіяй, хоць наша беларуская зямля таксама багатая міфамі. Некаторыя нават цікавейшыя за прыгоды Геракла. Гэта трэба выкарыстоўваць.
На трох паверхах будынка можна ўбачыць тры экспазіцыі. Адразу за драўлянай дзвярыма, упрыгожанай металічнымі яшчаркамі, — галерэя дзіцячых малюнкаў, прысвечаных старадаўняй сядзібе. А далей — выстава часоў ВКЛ з прыватнай калекцыяй даспехаў, зброі, гербаў розных родаў, прыстасаванняў для катавання. Адзін з камплектаў даспехаў нават здымаўся ў фільме «Начны дазор». На другім паверсе выстава Івана Кірчука. Калі бывае тут наездамі, у неафіцыйнай абстаноўцы мае зносіны з турыстамі, дэманструючы ім прадметы побыту, прывезеныя з экспедыцый. Лялькі-абярэгі, старадаўнія музычныя інструменты розных краін, скрыні, посцілкі, шалі, лямпы, бязмены і шмат чаго яшчэ, чым карысталіся нашы продкі. Нядаўна на трэцім паверсе з’явілася новая экспазіцыя — калекцыя прасаў, якая пераехала сюды з закрытага ў Гродне Музея праса.
Не збераглі: музей праса ў Гродне афіцыйна закрыўся
